Một ô tô đi từ A đến B cách nhau 260km, sau khi ô tô đi được 120km với vận tốc dự định thì tăng vận tốc thêm 10km/h trên quãng đường còn lại. Tính vận tốc dự định của ô tô, biết xe đến B sớm hơn thời gian dự định 20 phút.
(THCS Archimedes năm học 2017-2018)
• Phân tích đề bài
Gọi ẩn là vận tốc dự định của ô tô và lập bảng:
|
Vận tốc (km/h) |
Thời gian (h) |
Quảng đường (km) |
Dự định |
x |
\(\frac{{260}}{x}\) |
260 |
Thực tế |
x |
\(\frac{{120}}{x}\) |
120 |
\(x + 10\) |
\(\frac{{140}}{{x + 10}}\) |
140 |
Từ đó suy ra phương trình.
• Giải chi tiết
Đổi 20 phút \[ = \frac{1}{3}\] (h).
Gọi vận tốc dự định của ô tô là x (km/h). Điều kiện: \[x > 0.\]
Thời gian ô tô dự định đi từ A đến B là \(\frac{{260}}{x}\) (h).
Thời gian ô tô đi hết 120km đầu tiên là \(\frac{{120}}{x}\) (h).
Quãng đường còn lại ô tô phải đi là: \[260 - 120 = 140\] (km).
Vận tốc của ô tô trên quãng đường còn lại là \[x + 10\] (km/h).
Thời gian ô tô đi hết 140km là \(\frac{{140}}{{x + 10}}\)
Vì ô tô đến B sớm hơn 20 phút so với dự định nên ta có phương trình:
\[\frac{{260}}{x} = \frac{{120}}{x} + \frac{{140}}{{x + 10}} + \frac{1}{3} \Leftrightarrow \frac{{140}}{x} - \frac{{140}}{{x + 10}} = \frac{1}{3} \Leftrightarrow 140.3\left( {x + 10} \right) - 140.3x = x\left( {x + 10} \right)\]
\[ \Leftrightarrow {x^2} + 10x - 4200 = 0\]
Vậy vận tốc dự định của ô tô là 60km/h.
Một ca nô xuôi dòng 78km và ngược dòng 44km mất 5 giờ với vận tốc dự định. Nếu ca nô xuôi 13km và ngược dòng 11km với cùng vận tốc dự định đó thi mất 1 giờ. Tính vận tốc riêng của ca nô và vận tốc dòng nước.
Một xe máy đi từ A đến B. Sau đó 1 giờ, một ô tô cũng đi từ A đến B với vận tốc lớn hơn vận tốc của xe máy là 10km/h. Biết rằng ô tô và xe máy đến B cùng một lúc. Tính vận tốc của mỗi xe, với giả thiết quãng đường AB dài 200km.
(Sở Ninh Bình năm học 2014-2015)
Một ô tô và một xe máy ở hai địa điểm A và B cách nhau 180km, khởi hành cùng một lúc đi ngược chiều và gặp nhau sau 2 giờ. Biết vận tốc của ô tô lớn hơn vận tốc của xe máy 10km/h. Tính vận tốc của mỗi xe.
(Sở Nghệ An năm học 2014-2015)