Phương pháp:

Trong phân tử ADN:

A liên kết với T bằng 2 liên kết hidro.

G liên kết với X bằng 3 liên kết hidro.

Trong phân tử ARN:

mARN có dạng mạch thẳng, tARN, rARN có các đoạn liên kết bổ sung.

Cách giải:

Cấu tạo của phân tử mARN không có liên kết hidro.

Chọn C.

Phương pháp:

Khi điều kiện sống thuận lợi, các cá thể hỗ trợ nhau → tăng mức sinh sản và ngược lại.

Cách giải:

Khi mật độ cá thể của một quần thể động vật tăng lên quá cao, chỗ ở chật chội, nguồn sống không đủ cung cấp cho các cá thể trong quần thể thì thường dẫn tới tăng mức độ tử vong.

Chọn C.

Phương pháp:

Thể song nhị bội mang bộ NST lưỡng bội của 2 loài.

Cách giải:

Loài A: 2n = 22

Loài B: 2n = 24

→ thể song nhị bội được hình thành từ hai loài trên: 2n_A + 2n_B = 46 giảm phân cho giao tử n_A + n_B = 23 NST.

Chọn C.

Phương pháp:

Dạ dày ở thú nhai lại như trâu, bò có 4 túi: dạ cỏ, dạ tổ ong, dạ lá sách, dạ múi khế và có vi khuẩn tiêu hóa xenlulôzơ sống cộng sinh bên trong.

+ Dạ cỏ là nơi dự trữ làm mềm và lên men thức ăn. Trong dạ cỏ, có nhiều vi sinh vật tiêu hóa xenlulôzơ và các chất dinh dưỡng khác.

+ Dạ tổ ong giúp đưa thức ăn lên trên trong khi nhai lại.

+ Dạ lá sách giúp tái hấp thu nước.

+ Dạ múi khế tiết ra pepsin, HCl tiêu hóa prôtêin có trong cỏ và vi sinh vật từ dạ cỏ xuống.

Cách giải:

Trong cấu tạo dạ dày của trâu, dạ múi khế là dạ dày chính thức vì là nơi tiết HCl và pepsin tiêu hoá protein.

Chọn C.

Phương pháp:

Các nhân tố tiến hóa:

Đột biến: Thay đổi tần số alen rất chậm, làm xuất hiện alen mới, cung cấp nguồn biến dị sơ cấp, tăng đa dạng di truyền.

Di nhập gen: Tăng hoặc giảm tần số alen, làm tăng hoặc giảm sự đa dạng di truyền.ọc tự nhiên: Giữ lại kiểu hình thích nghi, loại bỏ kiểu hình không thích nghi, làm thay đổi tần số alen, thành phần kiểu gen theo một hướng xác định.

Các yếu tố ngẫu nhiên: có thể loại bỏ bất kì alen nào. Thay đổi tần số alen mạnh và đột ngột.

Giao phối không ngẫu nhiên: Không làm thay đổi tần số alen.

Cách giải:

Di – nhập gen xảy ra thường xuyên làm các quần thể trao đổi các alen với nhau sẽ ngăn cản sự phân hóa vốn gen giữa các quần thể.

Chọn A.

Phương pháp:

Ổ sinh thái là không gian sinh thái đảm bảo cho loài tồn tại và phát triển theo thời gian

- Các loài sống chung trong một môi trường thì thường có ổ sinh thái trùng nhau một phần

- Ổ sinh thái trùng nhau là nguyên nhân dẫn tới sự cạnh tranh khác loài.

Khi các loài cạnh tranh với nhau sẽ có xu hướng phân li ổ sinh thái để giảm cạnh tranh.

Cách giải:

Sự phân tầng trong quần xã sinh vật giúp giảm cạnh tranh giữa các loài do sự phân hóa ổ sinh thái của các loài trong quần xã.

Chọn A.

Phương pháp:

Tiến hoá nhỏ có các đặc điểm:

Diễn ra trên quy mô quần thể.

Diễn biến không ngừng dưới tác động của nhân tố tiến hoá.

Biến đổi về tần số alen và thành phần kiểu gen của quần thể.

Kết quả: hình thành loài mới.

Cách giải:

I đúng.

II sai, tiến hóa nhỏ có thể nghiên cứu trực tiếp, diễn ra không ngừng.

III sai, tiến hóa nhỏ hình thành loài mới.

IV sai, tiến hóa nhỏ diễn ra ở tất cả các loài.

Chọn A.

Phương pháp:

Tính tỉ lệ riêng của từng cặp gen.

Cách giải:

P: AaBbDd × AaBbdd → aaBbDd =  $\frac{1}{4}aa\times \frac{1}{2}Bb\times \frac{1}{2}Dd=\frac{1}{16}$

Chọn C.

Phương pháp:

Dựa vào lịch sử phát triển của sinh giới qua các đại địa chất.

Cách giải:

Trong lịch sử phát triển của thế giới sinh vật, cây có mạch và động vật di cư lên cạn ở đại Cổ sinh.

Chọn D.

Phương pháp:

Mối quan hệ cộng sinh: cả 2 loài đều được lợi và có mối quan hệ chặt chẽ.

Cách giải:

A: Kí sinh

B: Hội sinh

C: Hợp tác.

D: Cộng sinh

Chọn D.

Phương pháp:

Dựa vào đối tượng nghiên cứu của các nhà khoa học.

Cách giải:

F. Jacôp và J. Mônô đã phát hiện ra cơ chế điều hoà qua opêron ở vi khuẩn đường ruột E. coli.

Menđen và Moocgan nghiên cứu quy luật di truyền của các tính trạng.

Hardy và Vanbec nghiên cứu sự thay đổi vốn gen trong quần thể qua các thế hệ.

Lamac và Đacuyn nghiên cứu sự tiến hóa của các loài sinh vật.

Phương pháp:

Xét tỉ lệ giới tính 1:1, khi quần thể cân bằng di truyền, tần số alen của quần thể bằng trung bình cộng tần số alen đó ở giới đực và giới cái.

Cách giải:

Tần số alen A ở giới đực bằng 1.

Phương pháp:

Insulin là hoocmon tuyến tuỵ điều hoà lượng đường trong máu, khi hàm lượng đường trong máu cao (sau bữa ăn) insulin được tiết ra đưa đường glucose đến các tế bào sử dụng và đưa vào gan dự trữ dạng glycogen.

Cách giải:

Sau bữa ăn, lượng đường trong máu tăng cao → Insulin được tiết ra nhiều để chuyển hóa glucose → glycogen.

Đồ thị đúng là đồ thị 2.

Chọn A.

Phương pháp:

Diễn thế sinh thái là quá trình biến đổi tuần tự của quần xã qua các giai đoạn, song song có sự biến đổi của môi trường, để đến cuối cùng có một quần xã tương đối ổn định.

Diễn thế nguyên sinh: khởi đầu từ một môi trường chưa có sinh vật, kết thúc sẽ hình thành một quần xã ổn định.

Nguyên nhân: Do tác động của nhân tố bên ngoài (khí hậu, thiên tai) hoặc do sự cạnh tranh gay gắt giữa các loài trong quần xã (nhân tố bên trong).

Cách giải:

I sai, trong diễn thế nguyên sinh có sự biến đổi tuần tự của quần xã qua các giai đoạn.

II sai, diễn thế nguyên sinh: khởi đầu từ một môi trường chưa có sinh vật, kết thúc sẽ hình thành một quần xã ổn định.

III sai, diễn thế nguyên sinh chịu tác động của điều kiện ngoại cảnh và hoạt động của các loài trong quần xã.

IV đúng.

Chọn D.

Phương pháp:

Cách giải:

Trong quá trình nhân đôi ADN, một đơn vị tái bản có số mạch mới được tổng hợp liên tục là 2 mạch.

Chọn A.

Phương pháp:

Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen.

Đột biến điểm là loại đột biến chỉ liên quan tới 1 cặp nuclêôtit

Đột biến gen tạo ra các alen mới nhưng không tạo ra gen mới.

Nguyên nhân gây đột biến gen:

+ Bên ngoài: Tác nhân vật lí, hóa học,...

+ Bên trong: Do kết cặp sai trong nhân đôi ADN

Gen đột biến có thể di truyền cho đời sau nếu phát sinh ở tế bào sinh giao tử.

Mức độ biểu hiện của alen đột biến phụ thuộc vào tổ hơp gen và môi trường.

Hậu quả của đột biến gen: Đa số đột biến gen là có hại, một số có lợi hoặc trung tính.

Cách giải:

Cả 4 phát biểu trên đều đúng về đột biến gen.

Chọn C.

Phương pháp:

Màu xanh của lá cây là do chất diệp lục, Mg là thành phần cấu tạo nên diệp lục.

Cách giải:

Khi lá cây cà chua có màu vàng nhạt, người ta nên bón loại phân chứa nhiều Mg.

Chọn C.

Phương pháp:

Bước 1: Tính tần số alen qua các thế hệ.

Quần thể có thành phần kiểu gen : xAA:yAa:zaa

Bước 2: So sánh tần số alen các thế hệ → xác định nhân tố tiến hóa.

+ Nếu thay đổi theo 1 hướng → Chọn lọc tự nhiên

+ Nếu thay đổi đột ngột → Các yếu tố ngẫu nhiên

+ Nếu không thay đổi, tỉ lệ dị hợp giảm, đồng hợp tăng → giao phối không ngẫu nhiên.

Cách giải:

Thế hệ	Kiểu gen AA	Kiểu gen Aa	Kiểu gen aa	Tần số alen
1	0,16	0,48	0,36	A=0,4; a=0,6
2	0,19	0,42	0,39	A=0,4; a=0,6
3	0,22	0,36	0,42	A=0,4; a=0,6
4	0,25	0,3	0,45	A=0,4; a=0,6

Tần số alen không đổi qua các thế hệ, tỉ lệ kiểu gen dị hợp giảm dần, đồng hợp tăng dần.

→ Quần thể đang chịu tác động của giao phối không ngẫu nhiên

Chọn B.

Phương pháp:

Một cơ thể có n cặp gen dị hợp giảm phân tạo 2ⁿ loại giao tử

+ Tự thụ phấn cho đời con: 3ⁿ kiểu gen; 2ⁿ kiểu hình

Cách giải:

P thuần chủng khác nhau bởi n cặp tính trạng tương phản → F₁ dị hợp n cặp gen → F₂: 2ⁿ kiểu hình. (mỗi tính trạng có 2 kiểu hình).

Chọn D.

Phương pháp:

Tìm mã mở đầu và mã kết thúc trên mARN → xác định số codon mã hóa axit amin (bộ ba kết thúc không mã hóa axit amin).

AUG (mã mở đầu) quy định Met ở sinh vật nhân thực (fMet ở sinh vật nhân sơ)

Bộ ba không mã hóa axit amin: 3 mã kết thúc: 5’UAA3’; 5’UAG3’; 5’UGA3’.

Cách giải:

m ARN 5'...XXX AAU AUG GGG GGG UUU UUX UUA AAA UGA...3'

                                  Mã mở đầu                           Mã kết thúc

→ Số bộ ba đối mã tARN mang đến khớp riboxom = Số aa mã hóa tARN mang đến = 7

Chọn C.

Phương pháp:

Kiểu gen đồng hợp về các cặp gen sẽ mang các alen giống nhau của các gen đó.

Cách giải:

AABB là kiểu gen đồng hợp về 2 cặp gen.

Chọn C.

Phương pháp:

Phép lai giữa 2 cơ thể dị hợp về 1 cặp gen cho đời con có kiểu gen phân li theo tỉ lệ 1 : 2 : 1.

Cách giải:

Phép lai Aa × Aa → 1AA:2Aa:1aa.

Chọn C.

Phương pháp:

Ruồi giấm đực không có HVG.

Cách giải:

Ở ruồi giấm đực không có HVG nên f = 0%.

Chọn C.

Phương pháp:

Từ kiểu gen của người con mắt xanh → kiểu gen của P.

Cách giải:

Bố mẹ mắt nâu → con mắt xanh (aa) → P: Aa × Aa.

Chọn C.

Phương pháp:

Tương tác gen: Là sự tác động qua lại giữa hai hay nhiều gen không alen cùng quy định một kiểu hình

Tương tác gen bổ sung: Các alen trong kiểu gen tương tác bổ sung để tạo nên kiểu hình.

Tương tác gen cộng gộp: Mỗi alen trội góp phần như nhau làm tăng biểu hiện của kiểu hình.

Gen đa hiệu: là hiện tượng một gen tác động đến sự biểu hiện của nhiều tính trạng khác nhau.

Cách giải:

Loại tác động của gen thường được chú trọng trong sản xuất nông nghiệp là tương tác cộng gộp.

VD: Tính trạng độ nặng của quả, chiều cao cây,…

Chọn B.

Phương pháp:

Để tạo ra cơ thể mang bộ nhiễm sắc thể của 2 loài khác nhau có thể lai tế bào hoặc lai xa kèm đa bội hóa.

Cách giải:

Để tạo ra cơ thể mang bộ nhiễm sắc thể của 2 loài khác nhau mà không qua sinh sản hữu tính, người ta sử dụng phương pháp lai tế bào.

Chọn B.

Phương pháp:

Sinh vật sản xuất thuộc bậc 1 → tiếp theo là bậc 2, 3, 4…

Cách giải:

Chuỗi thức ăn: Cây ngô → Sâu ăn lá ngô → Nhái → Rắn hổ mang → Diều hâu.

Bậc dinh dưỡng: Bậc 1 → Bậc 2 → Bậc 3 → Bậc 4 → Bậc 5.

Sâu ăn lá ngô thuộc bậc dinh dưỡng cấp 2.

Chọn B.

Phương pháp:

Khái niệm: Công nghệ gen là quy trình tạo ra những tế bào hoặc sinh vật có gen bị biến đổi hoặc có thêm gen mới.

Quy trình:

Tạo ADN tái tổ hợp

Đưa ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận: Dùng xung điện cao áp hoặc muối CaCl2 để làm giãn màng sinh chất.

Phân lập dòng tế bào chứa ADN tái tổ hợp, chứa gen đánh dấu.

- ADN tái tổ hợp gồm thể truyền và gen cần chuyển. Thể truyền là một phân tử ADN (thể truyền là plasmit hoặc ADN virut).

- Plasmit là một phân tử ADN dạng vòng, có trong tế bào chất của vi khuẩn, có khả năng nhân đôi độc lập với ADN của NST.

- Tạo ADN tái tổ hợp theo 3 bước là:

(1) tách chiết thể truyền và gen cần chuyển

(2) dùng enzim cắt giới hạn (enzyme restrictaza) mở vòng thể truyền và cắt gen cần chuyển

(3) nối gen cần chuyển vào thể truyền bằng enzyme ligaza.

Cách giải:

Các phát biểu đúng về công nghệ gen là: I, II, IV.

Ý III sai, kĩ thuật đóng vai trò là trung tâm của công nghệ gen là kĩ thuật tạo ADN tái tổ hợp.

Chọn C.

Phương pháp:

Thoát hơi nước xảy ra khi khí khổng mở, khi có ánh sáng.

- Nước, ánh sáng, nhiệt độ, gió và các ion khoáng ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước.

+ Nước: điều kiện cung cấp nước và độ ẩm không khí ảnh hưởng nhiều đến sự thoát hơi nước thông qua việc điều tiết độ mở của khí khổng.

+ Ánh sáng: khí khổng mở khi cây được chiếu sáng. Độ mở của khí khổng tăng từ sáng đến trưa và nhỏ nhất lúc chiều tối. Ban đêm khí khổng vẫn hé mở.

+ Nhiệt độ, gió, một số ion khoáng… cũng ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước do ảnh hưởng đến tốc độ thoát hơi của các phân tử nước.

Cách giải:

Độ mở của khí khổng tăng từ sáng đến trưa và nhỏ nhất lúc chiều tối → đường cong D thể hiện sự thoát hơi nước qua tế bào khí khổng.

Chọn D.

Phương pháp:

Kích thước tối thiểu là số lượng cá thể ít nhất mà quần thể cần để duy trì sự tồn tại của loài. Nếu kích thước quần thể xuống dưới mức tối thiểu, quần thể dễ rơi vào trạng thái suy giảm dẫn tới diệt vong.

Cách giải:

Khi kích thước quần thể xuống dưới mức tối thiểu:

+ Các cá thể ít hỗ trợ nhau

+ Các cá thể ít gặp nhau → tỉ lệ sinh sản giảm, giao phối gần tăng.

→ Quần thể có thể bị diệt vong.

Chọn C.

Phương pháp:

Xét tỉ lệ kiểu hình ở 2 giới để biết gen đó trên NST thường hay giới tính.

Tính tần số alen fB ở 2 giới → tìm thành phần kiểu gen ở 2 giới.

Xét các phát biểu.

Cách giải:

Quần thể đang cân bằng di truyền, tỉ lệ kiểu hình ở 2 giới khác nhau → gen nằm trên NST X không có alen tương ứng trên Y.

Giới đực có 40% con lông nâu → tần số alen fB =0,4 → Thành phần kiểu gen ở giới đực: 0,6XY:0,4X^fBY.

Giới cái có 16% con lông nâu → tần số alen fB =√0,16=0,4.

→ Thành phần kiểu gen ở giới cái: 0,36XX: 0,48XX^fB:0,16X^fBX^fB.

Xét các phát biểu:

I đúng.

II sai, tần số alen fB =0,4.

III sai, tỉ lệ con cái dị hợp là 0,48, nếu xét trong cả quần thể thì con cái dị hợp chiếm 0,24 =24%.

IV đúng, vì con đực không có kiểu gen dị hợp.

Chọn C.

Phương pháp:

Vùng trùng nhau giữa 2 ổ sinh thái của 2 loài là khoảng giá trị mà 2 loài đó đều có thể sinh sống.

Cách giải:

Vùng đất có độ ẩm: 15 – 30% và độ pH: 4 - 6 có thể bắt gặp sự xuất hiện đồng thời của hai loài thực vật trên.

Chọn C.

Phương pháp:

- Điều kiện môi trường thuận lợi: Tăng trưởng theo tiềm năng sinh học.

(đường cong tăng trưởng hình chữ J)

- Điều kiện môi trường không hoàn toàn thuận lợi: Tăng trưởng quần thể giảm.

(đường cong tăng trưởng hình chữ S)

Cách giải:

I đúng, vì đồ thị có hình chữ S.

II sai, số cá thể tối đa của loài C nhỏ hơn loài A, B → sức chứa của môi trường nhỏ nhất.

III đúng, vì số lượng cá thể của loài A có thể tăng tới mức tối đa trong khoảng thời gian ngắn.

IV sai, khi điều kiện sống thay đổi theo chiều hướng bất lợi, đường cong tăng trưởng của ba quần thể lệch về phía bên phải vì khi đó tốc độ sinh trưởng giảm.

Chọn A.

Phương pháp:

Bước 1: Tính tần số HVG

Tần số HVG = 1/2 tỉ lệ tế bào có HVG.

Bước 2: Tính tỉ lệ giao tử AB → xác xuất cần tìm.

Phương pháp:

Tách tỉ lệ 3:1 thành các tỉ lệ nhỏ của các cặp tính trạng. Xét các trường hợp có thể xảy ra.

Cách giải:

- Trường hợp 1: 1 × (3:1)

→ AA ×(AA,Aa aa) (Bb × Bb) hoặc (aa × aa) (Bb × Bb).

Chọn B.

Phương pháp:

Quy ước gen, biện luận kiểu gen của người 6 – 7, tính xác suất sinh con bị cả 2 bệnh.

Cách giải:

Ta thấy bố mẹ bình thường sinh con bị bệnh nên hai bệnh này do gen lặn trên NST X gây ra.

Quy ước gen:

A- bình thường; a- bị mù màu;

B- bình thường; b- bị máu khó đông

I đúng. Các chuỗi thức ăn có thể có là: 1. A-B-D-H, 2. A-C-F-H, 3. A-E-H, 4. A-E-D-H, 5. A-C-F-E-D-H,

6. A-C-F-E-H.

II đúng. Loài E tham gia vào 4 chuỗi thức ăn, loài F tham gia 3 chuỗi thức ăn.

III sai. Nếu bỏ loài B thì loài D vẫn tồn tại vì loài D còn sử dụng loài E làm thức ăn.

IV sai. Có 2 loài thuộc bậc dinh dưỡng cấp 5 là D trong chuỗi thức ăn: A-C-F-E-D-H và H trong chuỗi thức ăn A-C-F-E-H.

Chọn C.

Phương pháp:

Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen.

Đột biến điểm là loại đột biến chỉ liên quan tới 1 cặp nuclêôtit.

Đột biến gen là vô hướng, ngẫu nhiên.21

Cách giải:

Có 3 phát biểu đúng là I; II; III.

I đúng. Nếu mạch trên hình là mạch gốc thì đầu 3’ phải có bộ ba 3’TAX5’ (mã hóa codon AUG – mở đầu) nhưng trên hình không có → Đây không phải là mạch làm khuôn.

II đúng. Trình tự bộ ba mã hóa bảo thủ nhất trong đoạn trình tự là ATG, tại vị trí 0-1-2 (Xuất hiện ở 5/6 gen). Đây là bộ ba mở đầu có chức năng mở đầu cho quá trình tổng hợp chuỗi polypeptit và mã hóa cho axit amin Methionin. Bộ ba ATG là tín hiệu nhận biết cho các yếu tố khởi đầu quá trình dịch mã.

III đúng. Các đột biến xảy ra trên các nuclêôtit của ADN là ngẫu nhiên, nên tần số đột biến tại các nuclêôtit khác nhau là tương đương nhau.

IV sai. Nếu gen bị đột biến điểm dạng thay thế một cặp nuclêôtit khác loại ở vị trí -2 không ảnh hưởng đến quá trình phiên mã vì mã mở đầu ở vị trí 0;1;2.

Chọn D.

Phương pháp:

Bước 1: Tính số nuclêôtit của đoạn ADN dựa vào công thức liên hệ giữa chiều dài và tổng số nuclêôtit

.

Bước 2: Tính số nuclêôtit các loại của đoạn ADN: %A+%G=50%; %A - %G =30%

Bước 3: Tính số liên kết hidro trước đột biến

H = 2A+3G.

Bước 4: So sánh số liên kết hidro trước và sau đột biến.

Sau đột biến số liên kết hiđrô của gen là 974, chiều dài của gen không đổi → đột biến thay thế 1 cặp G-X bằng 1 cặp A-T.

Chọn D.

Phương pháp:

Bước 1: Biện luận quy luật di truyền

Xét tỉ lệ phân li của các tính trạng → quy luật di truyền.

Quy ước gen.

Bước 2: Tính tần số HVG, tìm kiểu gen của P

Sử dụng công thức

+ P dị hợp 2 cặp gen :A-B- = 0,5 + aabb; A-bb/aaB - = 0,25 – aabb

+ Tính ab/ab → ab = ?

+ Tính f khi biết ab

Giao tử liên kết = (1-f)/2; giao tử hoán vị: f/2.

Cách giải:

Xét tỉ lệ phân li các tính trạng:

+ Thân cao/ thân thấp = 3/1 → Aa × Aa

+ quả đỏ/ quả trắng =9/7 → Do 2 cặp gen tương tác bổ sung: Bb,Dd.

P thuần chủng → F1 dị hợp về các cặp gen.

Nếu các gen PLĐL thì đời con cho tỉ lệ kiểu hình (9:7)(3:1) ≠ đề bài → 1 trong 2 cặp gen quy định màu sắc liên kết với cặp gen quy định chiều cao.

Giả sử cặp Aa và Bb cùng nằm trên 1 cặp NST.

$A-B-D-=0,4425\to A-B-=\frac{0,4425}{0,75}=0,59\to \frac{ab}{ab}=(A-B-)-0,5=0,09$