Nhà nghiên cứu phê bình văn học Chu Văn Sơn từng viết:

Văn chương trong nghĩa đơn giản nhất của nó là sự cất tiếng của yêu thương để bồi đắp yêu thương cho con người.

(Đa mang một cõi lòng không yên định, Chu Văn Sơn, NXB Hội Nhà văn, 2021)

Anh/ chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng trải nghiệm văn học của mình, hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài

Xác định được yêu cầu của kiểu bài: nghị luận văn học

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Bình luận về ý kiến “Văn chương trong nghĩa đơn giản nhất của nó là sự cất tiếng của yêu thương để bồi đắp yêu thương cho con người.”.

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề của bài viết

- Xác định được các ý của bài viết

- Sắp xếp được các ý hợp lí theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận:

1. Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm của cá nhân về vấn đề (Nếu không trích dẫn ý kiến trừ 0,25 điểm)

2. Triển khai vấn đề nghị luận:

a. Giải thích ý kiến:

- Văn chương là sự cất tiếng của yêu thương để bồi đắp yêu thương cho con người:

+ Khẳng định điều cốt lõi của văn chương là lòng yêu thương con người, trân trọng giá trị sinh mệnh. Chỉ những tác phẩm cất lên tiếng nói của tình yêu, tình thương, sự trân trọng hướng con người đến bến bờ chân - thiện - mỹ mới neo đậu trong lòng người đọc vượt thời gian.

+ Văn học phản ánh hiện thực đời sống qua lăng kính chủ quan của người nghệ sĩ. Vì vậy, mỗi tác phẩm mang đậm dấu ấn cá nhân bởi tình cảm nồng nàn yêu tha thiết cuộc sống, cái nhìn đa cảm của người nghệ sĩ sẽ giúp người đọc đồng cảm, đi sâu vào nội tâm của mình và hoàn thiện nhân cách, lan tỏa yêu thương đến cộng đồng, xã hội.

b. Thể hiện quan điểm của người viết về vấn đề nghị luận, có thể theo một số gợi ý sau:

*  Phân tích, chứng minh ý kiến:

- Văn chương là lĩnh vực của sự độc đáo, cảm xúc. Nếu không có tình yêu cuộc sống, nhà văn khó có thể cảm nhận và khám phá những ý nghĩa, sắc thái mới mẻ của đời sống.

- Văn chương cũng là lĩnh vực của hoạt động thẩm mĩ. Những hiện tượng thẩm mĩ của đời sống thường chỉ có thể nắm bắt khi con người nuôi dưỡng được cái nhìn mới mẻ và chiêm nghiệm về cuộc đời, cùng lòng bao dung, yêu mến con người.

- Vì vậy, bằng tình yêu thương thuần túy, người nghệ sĩ đã giãi bày những thấm thía, chiêm nghiệm về cuộc đời để nói thay nỗi lòng của con người.

- Tình yêu thương không chỉ là yếu tố quan trọng đối với nhà văn trong quá trình sáng tác mà còn giúp níu giữ tâm hồn bạn đọc. Văn học chạm đến người đọc thông qua trái tim, neo đậu trong lòng người đọc, kết nối con người với nhau. Văn học làm lòng người phong phú hơn. Nhờ văn chương, con người thoát khỏi những ràng buộc của đời sống lầm than, để đồng cảm với nỗi niềm chung nhất của phận người, để sống bằng tình cảm và mơ ước của nhiều đời, nhiều người.

* Phân tích một số tác phẩm để thấy được sự yêu thương bồi đắp yêu thương cho con người của văn chương.

- HS phân tích một số tác phẩm để thấy được sự cất tiếng của văn chương để bồi đắp văn chương cho con người. Có thể chọn những tác phẩm đã được học trong SGK hoặc những tác phẩm bên ngoài SGK. Cần làm rõ được quá trình văn chương chạm đến trái tim và bồi đắp tình yêu thương của con người với con người và thế giới, bằng cách phát hiện cảm xúc rất nhỏ, rất sâu bên trong nội tâm con người. Từ đó, con người gột rửa tâm hồn, chắt lọc những điều tốt đẹp, nhìn thế giới bằng ánh nhìn thiện lương và cống hiến tình yêu thương đến nhân loại.

* Mở rộng, trao đổi với quan điểm trái chiều hoặc ý kiến khác để có cái nhìn toàn diện.

3. Kết bài: Khẳng định lại quan điểm, nhận thức cá nhân về ý kiến

d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau:

- Triển khai được ít nhất hai luận điểm để làm rõ quan điểm của cá nhân.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.

- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và bằng chứng.

Lưu ý: Học sinh có thể trình bày suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

đ. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp Tiếng Việt, liên kết văn bản.

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ, sáng tạo.