Anh/ chị hãy viết bài văn nghị luận phân tích đoạn trích ở phần đọc hiểu.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Anh/ chị hãy viết bài văn nghị luận phân tích đoạn trích ở phần đọc hiểu.

c Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

1. Mở bài:

1.1. Giới thiệu tác giả và tác phẩm:

- Nguyễn Đình Chiểu là một nhà thơ, nhà văn hóa lớn của Việt Nam, nổi tiếng với các tác phẩm viết bằng chữ Nôm, tiêu biểu là “Truyện Lục Vân Tiên”.

- “Truyện Lục Vân Tiên” là một truyện thơ Nôm được sáng tác theo thể lục bát, kể về hành trình của chàng Lục Vân Tiên tài ba, đức độ và lòng trung nghĩa của các nhân vật. Tác phẩm có tính giáo huấn cao, đồng thời tôn vinh những phẩm chất đạo đức trong xã hội.

1.2. Giới thiệu đoạn trích:

Đoạn trích là cảnh Nguyệt Nga - một người con gái giàu tình cảm, tiết hạnh, đang thể hiện nỗi niềm nhớ thương Lục Vân Tiên. Cô quyết định tự vẫn để giữ gìn trinh tiết và lòng chung thủy khi không còn hy vọng gặp lại chàng.

2. Thân bài

2.1. Hoàn cảnh và tâm trạng của Nguyệt Nga:

- Nguyệt Nga bị đưa đến ải Đồng (vùng đất của kẻ thù), chịu cảnh cô độc, lạc lõng giữa biển rộng mênh mông.

- Không gian và thời gian được miêu tả đầy hoang vắng, cô tịch:

“Mười ngày đã tới ải Đồng,

Minh mông biển rộng đùng đùng sóng xao.”

- Biển cả mênh mông, sóng vỗ ầm ầm không chỉ gợi tả sự dữ dội của thiên nhiên mà còn tượng trưng cho những biến cố, khó khăn mà Nguyệt Nga phải đối diện.

2.2. Cảnh đêm và tâm trạng của Nguyệt Nga:

* Cảnh đêm: Trăng sao mờ ảo, trời đất lặng lẽ tạo nên một không gian u buồn, lạnh lẽo.

- Hình ảnh:

“Bóng trăng vằng vặc bóng sao mờ mờ,

Trên trời lặng lẽ như tờ.”

- Ánh trăng sáng và sự lặng lẽ của bầu trời gợi tả sự cô đơn, lẻ loi của Nguyệt Nga.

* Tâm trạng của Nguyệt Nga:

- Cô đau đớn khi nhớ về mối duyên không trọn vẹn với Lục Vân Tiên: “Nguyệt Nga nhớ nỗi tóc tơ chẳng tròn”.

- Câu hỏi tu từ: “Nọ nước kìa non, Cảnh thời thấy đó, người còn về đâu?” cho thấy nỗi xót xa, tiếc nuối và sự bi ai khi nhìn thấy cảnh mà người đã xa.

2.3. Biểu hiện của lòng chung thủy:

- Nguyệt Nga bày tỏ tấm lòng chung thủy đối với Lục Vân Tiên, quyết tâm giữ gìn trinh tiết dù phải đánh đổi cả tính mạng.

- Khi quân hầu ngủ, cô lén mở rèm, đối diện với ánh trăng và thì thầm lời thề nguyện:

“Trăm năm xin gửi chút tình lại đây,

Vân Tiên anh hỡi có hay?”

- Cách xưng hô thân mật, dịu dàng cho thấy tình cảm sâu sắc mà cô dành cho Lục Vân Tiên.

2.4. Hành động tự vẫn để giữ gìn danh tiết:

- Nguyệt Nga quyết định gieo mình xuống biển để giữ trọn danh tiết và lòng chung thủy với Lục Vân Tiên:

“Than rồi lấy tượng vai mang,

Nhắm dòng nước chảy vội vàng nhảy ngay.”

- Hành động nhảy xuống biển là một biểu hiện quyết liệt và dứt khoát, thể hiện phẩm chất cao đẹp của người phụ nữ trong xã hội phong kiến: trung trinh và tiết hạnh.

3. Kết bài:

- Khẳng định giá trị đoạn trích: Đoạn trích đã khắc họa thành công vẻ đẹp phẩm chất của Nguyệt Nga – một người con gái trung trinh, giàu lòng yêu thương nhưng cũng đầy bản lĩnh. Đây cũng là hình tượng đại diện cho người phụ nữ lí tưởng trong xã hội phong kiến.

- Ý nghĩa tư tưởng: Tác phẩm đề cao đạo đức, nhân cách của con người, đặc biệt là lòng chung thủy và sự trong sáng của tình yêu. Qua đó, Nguyễn Đình Chiểu muốn gửi gắm thông điệp về giá trị của tình nghĩa trong cuộc sống.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.                                                                                                           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.