I. ĐỌC HIỂU (3 điểm)

Đọc văn bản sau và làm theo yêu cầu:

Con nhà nghèo chả có gì chơi

Tôi và Gái chỉ thẩn tha gốc ổi

Thương cây chiều nào cũng tưới

Cứ mỗi lần hai gánh ống bơ.

Bắt được chú gà sa nước gạo đêm qua

Cũng hì hục khiêng chôn bón gốc.

Cây còn nhỏ có đâu bóng mát

Mới ngang vai, cành chẽ chữ Y dài,

Thằng cu San cuối xóm ngõ ngoài,

Lăm le toan trộm cnàh làm súng.

Biết chuyện đó chúng tôi tức lắm

Bàn với nhau rào gốc cây luôn.

 

Thoắt đó mà đã vụt lớn khôn

Đi họp phóng viên, các bạn gọi tôi “đồng chí”

Nhưng trong kỷ niệm ngày thơ luôn vẫn bé

(Đứa trẻ có lớn lên trong ảnh bao giờ)

Thằng cu San vẫn đen thấp như xưa

Cái Gái – bạn nghèo thân hình gầy gõ

Và cây ổi vẫn khẳng khiu trước ngõ

Mới ngang vai, cành chữ chữ Y dài

Ôi cây nhỏ chưa tròn bóng mát

Suốt nẻo đường tôi bước vẫn che tôi

 

Tôi lại về đây – đã tám năm rồi

Tất cả thân quen – sao mới lạ:

Cái Gái – gánh ống bơ tưới cây ngày nhỏ

Giờ chỉ huy đội thủy lợi trong làng

Một vùng chiêm khê đã thêm vụ mùa vàng

Còn “cu San” – hẳn chả cần chạc ổi

Cây súng nâng niu từ lên xã đội

Đã giúp anh hạ một “con ma”

Chiến công này rạng rỡ thôn ta

Và cây ổi dây cành xòe rợp ngõ

(Nơi tụ tập của lớp sau tuổi nhỏ)

Lá xnah um trĩu trịt quả vàng

Con chào mào ngọt giọng hót vang

Vị thơm lự lơi rơi theo từng hạt.

Ôi những ngày xa quê thấy mình khôn lớn

Đâu biết quê hương còn lớn hơn mình.

(Gốc cây ngày bé, Xuân Quỳnh, trích tập thơ Hoa dọc chiến hào, NXB Văn học, 1968)

Nêu tên hai phuơng thức biểu đạt chính của văn bản.

Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích nghệ thuật kết hợp yếu tố phi hư cấu với trải nghiệm, thái độ của người viết hồi kí thể hiện trong văn bản sau:

Những cái biết của tôi về Nguyễn Tuân hồi ấy chỉ mang mảng thế.

Đem cái “duyên” đẹp đẽ mọi bề quàng cho Nguyễn Tuân có thể chưa kín nghĩa, mà cũng không hẳn đúng. Về văn và cả về đời. Có người mê Nguyễn Tuân như điếu đổ, từng chữ. Có người chỉ lướt một đoạn đã không chịu được cái giọng khụng khiêng, khệnh khạng. Triết lí và câu văn Nguyễn Tuân không giống vị hoài sơn trong thang thuốc bắc, ghé bổ một tí, lại vô thưởng vô phạt. Cái chơi của Nguyễn Tuân cũng thế. Với người này, không thể thiếu Nguyễn Tuân. Người kia thì không chịu đựng được. Ô hay, người ta ra người ta thì người ta phải là người ta đã chứ

Nhớ lại năm ấy, ở gian hàng quà chợ Đồng Xuân có bà nạ dòng khăn nhung áo cảnh phin nõn đeo chuỗi hạt cẩm thạch phơn phớt xanh – hàng bún thang ngon có tiếng. Chỉ một bát thang con bún lá, giọt cà cuống thơm một cách khó chịu mà lại không có không được, cũng có thể viết lên một cái gì. Nói bâng quơ, chẳng ra nhủ mình, chẳng ra cho người khác. Những cái ấy phải viết, viết. [...] Những năm về sau, Nguyễn Tuân vẫn làm việc cho viết, khoắc khoải sự viết, mà không viết bao nhiêu. Ở đây nữa, chính bởi hơi sức và trong tâm sự. Phải đến Nguyễn Tuân viết ra thì cũng một vùng phố xả ấy mới thành tên gọi, mới thành Phố Phái – hai chữ của Nguyễn Tuân sáng tạo đặt tên cho tranh Bùi Xuân Phái. Và trong cuộc chơi, ông cửa hàng trưởng Bôđêga, chủ nhà bàn, nhà bếp khách sạn Thống Nhất hay bác Chữ bản cháo gà gõ ống thổi làm phách hát ả đào giọng chèo ở ngã sáu dốc Hàng Kèn, hay khi lên chơi trên nhà ông Ba trên Nghĩa Đô thì dẫu cho Nguyễn Tuân chưa hề quen, cũng không phải là trùm trò, các chủ quán, chủ nhà đều trân trọng như ông ấy mới là chủ cuộc. Cái duyên ấy xưa rày vẫn như một.

[...] Dốc Cây Thị không còn cây thị, hàng quán chỉ rải rác có buổi. Ngồi đây, đầu phố Hàm Long nhìn sang sở Văn Tự, tưởng như lão Tàu Bay còn gánh phở buổi sớm. [...] Những biến thiên của con người phố xá, chắp nối lại mà chỉ có ngòi bút Nguyễn Tuân mới phát hiện cho người đọc thấy được những lăng cạnh gốc gác, như muôn vật trong trời đất, khác nhau mà lại dính líu với nhau. Những ngã năm, ngã tư, ngã bảy, người đi lại sinh ra đường cái và mọi sinh hoạt, làm ăn, đắp đổi, người hút thuốc lào thì có người bán đóm, phường chợ thì có người đóng đinh đế giày, ông bán hàng nước chè tươi, ông lão chữa giày dép với khách dừng chân.

(Trích: Tô Hoài, Cát bụi chân ai, NXB Hội Nhà văn, 2000, tr.7-10)