I. ĐỌC HIỂU

Đọc câu chuyện sau và trả lời câu hỏi:  

Sự thiếu trung thực sẽ ảnh hưởng đến bản thân ta rất nhiều: Sự thiếu trung thực trong kinh doanh, những  mối quan hệ của doanh nhân cũng trở nên hời hợt, dẫn đến thiếu vắng những tình cảm chân thành, những  điều giá trị hơn trong cuộc sống; sự thiếu trung thực trong học tập làm người học sinh trở nên coi thường  kiến thức, coi thường giá trị của sự khổ công trong học tập, rèn giũa của mình, mà chỉ còn chú ý đến những  con điểm, đến những mánh khóe để đạt được điểm cao; sự thiếu sự trung thực trong đời sống gia đình sẽ dẫn  đến sự mất niềm tin lẫn nhau của mọi thành viên, là một nguy cơ làm gia đình tan rã... Thói quên thực dần  dần khiến con người cũng phải tự lừa dối chính mình, huyễn hoặc mình, và không còn nhìn thấy những nguy  cơ, thách thức sắp đến nên không có phản ứng kịp lúc và nhấn chìm mình trong sai lầm triền miên... Chính vì  vậy, mỗi khi định làm gì đó thiếu trung thực, trái với lương tâm của mình, bạn hãy nhớ kĩ: những gì mà việc  đó đem lại cho bạn không thể bù đắp được “cái giá” mà bạn và những người xung quanh phải trả.  

Mỗi người đều có một “la bàn” cho chính mình, đó không phải là tài năng, không phải là ước mơ, nó  không chỉ cho bạn cái đích cần đến, nhưng nó giữ cho bạn đi đúng hướng và không bị lạc đường, không bị sa  ngã. Chiếc la bàn ấy là thứ tối quan trọng để bạn có thể “lãnh đạo chính mình”, nó được cất trong tim mỗi  người, luôn sẵn sàng cho bạn, chỉ tùy thuộc vào bạn có đủ dũng khí sử dụng nó hay không thôi. Chiếc la bàn  ấy có tên là Trung thực. 

(Nhiều tác giả, Thắp ngọn đuốc xanh, NXB Trẻ, 2018) 

Xác định phương thức biểu đạt chủ yếu của văn bản. 

Câu 2 (5.0 điểm)

Trong Tuyên ngôn độc lập, Chú tịch Hồ Chí Minh viết:

Hỡi đồng bào cả nước.

“Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”.

Lời bất hủ ấy ở trong bản Tuyên ngôn độc lập năm 1776 của nước Mỹ. Suy rộng ra, câu ấy có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do.

Bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói:

“Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi, và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi”.

Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được.

Thế mà hơn 80 năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ải, đến cướp đất nước ta, áp bức đồng bào ta. Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa.

(Ngữ văn 12, Tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2010, tr.39)

Anh/Chị hãy phân tích đoạn trích trên; từ đó, nhận xét về tư tưởng yêu nước được thể hiện qua đoạn trích.

II. LÀM VĂN (7.0 điểm)

Câu 1 (2.0 điểm)

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về những điều bản thân cần làm để xứng đáng với sự hi sinh của những anh hùng liệt sĩ.

Nhận xét tình cảm của tác giả dành cho 60 người lính của Đại đội 915 đã hi sinh qua những dòng thơ:

Trước bia ghi danh, em bỗng nghẹn lời.

Gửi vào trang thơ cồn cào thương nhớ

Dưới lớp đất kia là 60 ngôi sao nhỏ

Lấp lánh đêm đêm canh giấc ngủ cho đời ...

Nêu tác dụng của câu hỏi tu từ được sử dụng trong đoạn thơ:

Đêm Noel ấy, Chúa ở đâu?

Để Lưu Xá nhuốm màu khói lửa

Những chị, những anh không còn nữa

Đại đội 915 còn lại bao người?

Chỉ ra những từ ngữ thể hiện tâm trạng của tác giả trước sự hi sinh của những người lính trong đoạn trích.

Xác định thể thơ của đoạn trích.