Năm 2012, Liên hợp quốc tuyên bố ngày 4/ 5 là Ngày Chống bắt nạt của Liên hợp quốc. Đồng thời, UNESCO đã công bố ngày thứ Năm đầu tiên của tháng 11 là Ngày Quốc tế chống bạo lực và bắt nạt tại trường học, bao gồm cả bắt nạt qua mạng.
Tuần này, trường học của anh/ chị sẽ tổ chức lễ phát động Chương trình vận động “Nói không với bạo lực học đường”. Hãy viết bài phát biểu (khoảng 600 chữ) để đọc trong lễ phát động chương trình này.
Giải bởi Vietjack
a. Mở bài: Giới thiệu Chương trình vận động “Nói không với bạo lực học đường”: Cuộc vận động “Nói không với bạo lực học đường” nhằm giải quyết tình trạng bạo lực học đường đang gia tăng, tạo hệ lụy khôn lường trong nhà trường và ngoài xã hội. Trong tư cách của một học sinh, người viết hưởng ứng cuộc vận động “nói không với bạo lực học đường” và kêu gọi mọi người cùng chung tay giải quyết các nhiệm vụ của chương trình hành động.
b. Thân bài
b1. Vì sao mọi người cần quan tâm đến Chương trình vận động “Nói không với bạo lực học đường”?
(1) Bạo lực là việc sử dụng sức mạnh thể chất để thực hiện các hành vi như đánh đập, đối xử thô bạo, vi phạm quy tắc và chuẩn mực xã hội, xúc phạm đối tượng khác, đồng thời gây tổn thương cả về mặt thể chất và tinh thần đối với họ. Học đường là một môi trường quan trọng, nơi người học tiếp xúc với điều hay lẽ phải, được giáo dục, đào tạo về kĩ năng, kiến thức, tình cảm, tâm hồn để có thể trở thành những người sống có ích và đóng góp cho xã hội. Bạo lực học đường bao gồm những hành vi thô bạo, ngang ngược, vi phạm quy tắc và chuẩn mực xã hội, gây tổn thương về mặt tinh thần và thể xác cho người học.
(2) Trong môi trường học đường, tình trạng bạo lực đang ngày càng gia tăng, từ đủ hình thức bạo lực có vũ khí, bạo lực tinh thần, đánh đập trực tiếp, tấn công trên mạng đến tràn lan các hình thức doạ nạt, ăn hiếp, phân biệt đối xử dựa trên giới tính, tôn giáo, giàu nghèo,... Hiện nay, bạo lực học đường không giới hạn chỉ trong phạm vi một cá nhân hay một trường hợp cụ thể, mà đã lây lan trong môi trường trường học, từ nông thôn đến thành thị, từ học sinh tiểu học đến sinh viên đại học. Bạo lực học đường không hạn chế ở nam giới, mà còn bao gồm cả nữ giới, đặc biệt ở cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông. Không chỉ xuất hiện bạo lực I giữa học sinh và học sinh, mà còn có cả tình huống bạo lực giữa học sinh và giáo viên cũng như giữa giáo viên với học sinh. Theo dữ liệu từ Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam, chỉ trong một năm học, đã có xấp xỉ 1 600 trường hợp bạo lực học đường được ghi nhận, bao gồm cả những vụ xảy ra trong và ngoài khuôn viên nhà trường. Dựa trên thống kê này, khoảng 5 200 học sinh có ít nhất một vụ đánh nhau và cứ khoảng 11 000 học sinh thì có một em phải nghỉ học do bị bạo lực học đường. Trong số các trường hợp bạo lực, có hơn 75% trường hợp liên đến học sinh và sinh viên. Đáng chú ý, tình trạng bạo lực học đường hiện đang có xu hướng trẻ hoá và mức độ nghiêm trọng ngày càng tăng lên.
(3) Những hành vi bạo lực học đường gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến học sinh: cơ thể bị thương tích, tinh thần bị tổn thương, gây hậu quả trước mắt và lâu dài. Cả người thực hiện bạo lực và nạn nhân của bạo lực học đường đều chịu những hậu quả nghiêm trọng. Bên cạnh đó, bạo lực học đường cũng tác động tiêu cực, nặng nề đối với gia đình, nhà trường, xã hội. Dẫn ra một vài ví dụ về bạo lực học đường và hậu quả của nó.
(4) Bạo lực học đường không chỉ là vấn nạn ở Việt Nam, trên thế giới, đây cũng là một vấn đề nhức nhối. Trước tình hình này, năm 2012, Liên hợp quốc tuyên bố ngày 4/ 5 là Ngày Chống bắt nạt của Liên hợp quốc. Đồng thời, UNESCO đã công bố ngày thứ năm đầu tiên của tháng 11 là Ngày Quốc tế chống bạo lực và bắt nạt tại trường học, bao gồm cả bắt nạt qua mạng.
b2. Chúng ta cần phải làm gì để hưởng ứng cuộc vận động “Nói không với bạo lực học đường”?
(1) Cần có sự thay đổi nhận thức về vấn đề này: nhận thức được nguyên nhân sâu xa của bạo lực học đường để có giải pháp tuyên truyền, tác động ngăn chặn sớm và tận gốc; đối tượng giáo dục và vận động ngăn chặn bạo lực học đường đồng thời là kẻ gây bạo lực và nạn nhân của bạo lực học đường; nhiều người cùng chung tay mới giải quyết tốt được vấn đề này,...
(2) Cần có hành động tức thời và hiệu quả: cùng hưởng ứng cuộc vận động này để thực hiện tuyên truyền đến mọi thành viên trong nhà trường, tìm các giải pháp phù hợp và nhân văn để giải quyết các mâu thuẫn, phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi có dấu hiệu bạo lực; chia sẻ, giúp đỡ, bảo vệ nạn nhân và kiên quyết đấu tranh bài trừ đến cùng bạo lực học đường,... Dẫn ra lí lẽ và bằng chứng về việc cần làm và hiệu quả tác động tích cực khi chúng ta cùng chung tay giải quyết bạo lực học đường.
b3. Phản bác kiểu thái độ thờ ơ, thiếu trách nhiệm “tôi không thực hiện bạo lực, tôi không bị bạo lực học đường thì tôi không cần phải nói, phải làm gì”
Bạo lực học đường như một loại độc tố, khi lan tràn, lây nhiễm trong nhà trường, trong cộng đồng sẽ làm nhiễm độc môi trường học đường, tác động xấu đến mỗi chúng ta. Dẫn ra chi tiết, câu chuyện cho thấy bạo lực học đường tác động tiêu cực đến bản thân như thế nào, đưa yếu tố thuyết minh, biểu cảm vào lí lẽ, dẫn chứng.
c. Kết bài: Đưa ra thông điệp hưởng ứng ngắn gọn, thúc giục người nghe cần đồng lòng, chung tiếng nói: “Nói không với bạo lực học đường”, thay đổi nhận thức và có hành động đáp ứng phù hợp hưởng ứng phù hợp, mạnh mẽ. Ví dụ: “Hãy lên tiếng! Im lặng là tiếp tay cho bạo lực học đường”, “Không để bạo lực làm độc hại trường học của chúng ta?”; “Trường học hạnh phúc không có chỗ cho bạo lực!”,...
Bài thơ Đi thuyền trên sông Đáy gợi anh/ chị nghĩ tới bài thơ nào khác của Bác Hồ? Vì sao lại có sự liên hệ đó?
Vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ Hồ Chí Minh được thể hiện như thế nào qua sự vận động của tứ thơ?
II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích nét độc đáo của không gian, thời gian trong văn bản sau:
Âm vang chiêng trầm hùng, khoan nhặt, nhịp múa và vẻ mặt thành kính trang nghiêm của những người phụ nữ khiến Suzana rùng mình. Đi nhiều nơi trên thế giới, tận mắt thấy nhiều tầng văn hoá, nhưng chưa bao giờ chị được thưởng thức một thứ âm nhạc nghi lễ nào lạ mà lại hay đến thế. Tiếng chiêng xoay xoáy vào bóng đêm, trôi lang thang vô tận giữa rừng già, lặn xuống đáy dòng sông Srêpôk sâu thẳm. Âm thanh binh boong ấy không phải là tiếng than khóc, vẫn là tiếc thương, vẫn là níu kéo đấy, nhưng lại lịch lãm và trang trọng dành cho sự tiễn biệt vĩnh viễn. Tiếng thầy cúng bỗng nổi lên trên: “Ơ Yang atáo, ơ Yang”... Suzana trôi đi, trôi đi theo nhịp điệu và âm thanh của dàn chiêng. Trong đêm tiếng chiêng loang xa khắp đất trời, rừng cây. Đỉnh núi Cư Minh như mỗi lúc một nghiêng thấp xuống, thầm lặng nghe.
Một áng mây đen che khuất mặt trăng. Rừng tối lại. Gió dường như ngừng thổi. Vẳng tiếng nói khiến Suzana giật mình quay lại. Một bà lão trong bộ váy áo thổ cẩm, tóc bạc trắng xoã dài đến tận gót chân. Người phương Tây như chị là cao, mà bà cũng lớn người không kém, dáng vươn thẳng, uy nghiêm, bên cạnh là một người đàn ông mặc khổ, ở trần, dáng thấp đậm cường tráng, đầu vấn khăn đỏ, tay chống một chiếc lao dài:
– Này cô kia! Người là ai? Làm gì ở đây?
– Bà là ai mà lại hỏi tôi?
-Ta là chủ nhân vùng này. Chính ta đã nhường phần đất đai để Y Thu Rnul đây lập buôn.
Tiếng người đàn ông trầm trầm như phát ra từ rất sâu trong lồng ngực:
– Chúng ta về đón linh hồn của Aê Phi và bảo vệ cho con cháu bình an trước sự có mặt của kẻ lạ.
– Bà là Yă Wam ư? Tôi có nghe chồng kể về bà và ông Vua voi đây rồi.
- À, người chính là kẻ xa lạ đã đến đây đem đứa con trai rời khỏi cánh tay người mẹ! Khiến cho nó khác nào “con chim ngói tìm theo nẳng, con chim két tìm theo gió mà bỏ tổ”.
-Nhưng thưa bà, chúng tôi thật lòng yêu thương nhau. Bà thấy đó, chúng tôi đã về ngay khi gia đình báo tin làm lễ bỏ mả cho cha anh ta đấy thôi. [...] Tôi yêu chồng tôi! Chúng tôi đã phải rất khó khăn mới qua được những luật lệ bà đặt ra từ xưa để thành vợ chồng. Và tôi chấp nhận tất cả, thậm chí còn ngưỡng mộ những nét văn hoá đặc sắc đang diễn ra trước mắt kia. [...]
-Vì người yêu nó nên bây giờ chúng ta cho phép người có mặt ở đây. Nhưng người hãy nhớ, vòng đồng người đã cầm, rượu cần dâng các Yang linh thiêng người đã uống, nếu chỉ có một lời nói, một cử chỉ nào chê bai, sẽ phải gánh lấy hình phạt theo luật tục của ta đấy.
Người cũng sẽ phải chịu hình phạt nếu làm cho Y Khoan “khi uống rượu ngon nó quên, lúc ăn trâu uống heo nó không nhớ đến bố mę de".
– Nhưng thưa bà, thưa ông,...
Trăng ló ra khỏi đám mây, mặt đất sáng rỡ. Dào dạt gió. Mơ hồ sương. Một làn khói mong manh bay vút lên tan biến trong vòm xanh lơ mờ mờ hun hút của bầu trời. Suzana giật mình mở choàng mắt. [...]
Cây cối, cỏ lau rạp mình xuống chào Thần gió Yang kngin một lần nữa lại quét ngang qua đại ngàn. Rừng khộp luyến tiếc gửi nốt theo cái đuôi dài lê thê của gió những chiếc lá đỏ cuối cùng còn sót lại trên cành, làm thành một vệt mỏng uốn lượn trên không trung. Nơi chân trời bình minh đang hồng lên rất nhanh bảo ngày đã đến. Binh boong, binh boong lẫn trong gió tiếng chiêng vẫn xa gần, gần xa,...
(Trích Pơ thi mênh mang mùa gió[1], Linh Nga Nie Dam, in trong Truyện ngắn mười năm đầu thế kỉ XXI, NXB Hội Nhà văn, 2010, tr.270-273)
[1] Tóm tắt phần trước: Suzana – một phụ nữ châu Âu – tham gia dự án “Bảo tồn hệ sinh thái đa dạng rừng” ở Buôn Đôn, gặp gỡ và nên duyên với Y Khoan, chàng trai Êđê làm cùng dự án. Họ vừa từ Thụy Sĩ trở về Buôn Đôn làm lễ bỏ mả Pơthi cho bố Y Khoan. Việc bỏ mả là một lễ nghi quan trọng của dòng tộc, là cuộc chia tay vĩnh viễn với người đã khuất. Suzana yêu mến con người và mảnh đất Ban Mê nên cô say sưa, đắm mình vào những lễ nghi, phong tục này của gia đình, dòng tộc chồng. Khi đêm sâu dần, Suzana nằm đung đưa trên chiếc võng gần nhà mồ.
