Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ ẩn dụ trong các dòng thơ:
“Trai gái trong xã
Rút ống chân khỏi vạt mực đen ngòm
Chạy ra bến sông khoả ảnh trăng mát rượi”
Tác dụng của biện pháp tu từ ẩn dụ trong các dòng thơ: “Trai gái trong xã Rút ống chân khỏi vạt mực đen ngòm/ Chạy ra bến sông khoả ánh trăng mát rượi”: (1) Làm nổi bật sự phản kháng mạnh mẽ của “trai gái trong xã” của tuổi trẻ, tình yêu, của khát vọng vượt thoát khỏi những phép tắc, khuôn khổ giáo điều, cổ hủ hòng kìm nén, toả chiết con người. “Rút ống chân khỏi vạt mực đen ngòm” mà “lão làng tiên chỉ” “mím môi lấy gân tay” “quết đầy” “hai ống chân nõn nà trong bức hoạ” ẩn dụ cho hành động sẵn sàng bất chấp, “tuyên chiến” quyết liệt đó để băng theo tiếng gọi của sức sống hồn nhiên khoẻ khoắn, mãnh liệt, của tình yêu và hạnh phúc. Đó là một “đối thoại” không lời, một “câu trả lời” “thẳng băng”, trực diện, dứt khoát với hành động của “lão làng tiên chỉ”, với cái “vòng kim cô” kì thị muốn kiềm toả, trói buộc khao khát hạnh phúc của tuổi trẻ. (2) Làm nổi bật vẻ đẹp tươi mát, tràn đầy sức sống của thiên nhiên và con người. Động từ “khoả” đã khiến “ánh trăng mát rượi” trở thành hình ảnh ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, từ thị giác sang xúc giác, từ ánh sáng trở thành dòng sáng lung linh “mát rượi”. Sức sống trẻ trung, khoẻ khoắn, hồn nhiên của con người hoà với vẻ đẹp tươi tắn, tràn đầy của thiên nhiên, tạo nên vẻ đẹp thật viên mãn. (3) Tạo ra cách diễn đạt mới mẻ, độc đáo, ấn tượng.
Bài thơ gợi cho anh/ chị suy nghĩ gì ý nghĩa của những câu hát dân gian trong cuộc sống hiện nay?
II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích đặc điểm của nhân vật hài kịch được thể hiện qua nhân vật Sai-lốc trong văn bản sau:
Sai-lốc: Thế nào? Tubal? Có tin tức gì của thành Genod[1]? Anh có tìm thấy con gái tôi không?
Tubal: Nghe thấy người ta nói có gặp cô ấy ở đâu là tôi đã đi khắp mà không sao tìm thấy.
Sai-lốc: Thôi, thế là xong, thế là đi đời! Mất biển một viên ngọc kim cương tôi đã mua mất hai nghìn đuy ca ở Frankfurt[2]'. Chưa bao giờ tại hoạ đè nặng lên dân tộc ta, chưa bao giờ tôi bị đau xót như ngày hôm nay. Hai nghìn đuy-ca trong viên ngọc đó, và lại còn những đồ châu báu khác đắt tiền nữa, rất đắt tiền! Ôi! Tôi chỉ mong muốn được trông thấy đứa con gái tôi chết nằm dưới chân tôi, hai tai đeo ngọc kim cương, con gái tôi nằm trong quan tài ở dưới chân tôi và có tất cả những đồng đuy-ca trong mình nó! Không có tin tức gì về chúng nó? Và cùng không biết rồi tôi còn phải tổn phi bao nhiêu để tìm chúng nó nữa. Ôi chao ôi! Mất đơn mất kép, đứa ăn trộm trốn đi với bao nhiêu tiền của, và bao nhiêu kẻ để bắt nó lại mà không được thoả nguyện, không được trả thù! Và không có nỗi bất hạnh nào không đè lên lưng tôi, không có tiếng thở ngắn nào không ở miệng tôi ra, không có nước mắt nào không ở mắt tôi tuôn xuống!
[...] Tubal: Theo như tôi được nghe nói, thì con gái của anh đã tiêu ở đó tám chục đuy-ca ngay một lúc.
Sai-lốc: Anh đâm một nhát dao găm vào tim tôi không bằng. Tôi sẽ không bao giờ trông thấy lại số vàng của tôi. Tám chục đuy-ca một lúc, tám chục đuy-ca!
(Trích Người lái buôn thành Vơ-ni-dơ, William Shakespeare, in trong Những vở kịch nổi tiếng, Tuấn Đô dịch, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2017, tr.82-84)