PHẦN 3: KHOA HỌC

Lĩnh vực: Khoa học tự nhiên và xã hội (50 câu – 60 phút)

Đọc đoạn trích sau đây và trả lời câu hỏi:

                                           Cỏ vốn thấp

                                           thấp nhất các loài cây

                                           nên chân thường dẫm đạp

                                           Rồi tới ngày chân tự hỏi

                                           cỏ là gì khi nhìn đỉnh núi

                                           nơi chân chưa từng (và có thể chẳng bao giờ chạm tới)

                                           cỏ đã xanh ngạo nghễ ngàn đời.

(Trần Hữu Việt, Cỏ, vanvn.vn)

Đoạn thơ thể hiện nhận thức mới mẻ nào của nhân vật trữ tình về cỏ?

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

Nắm chặt lấy được cái bờm sóng đúng luồng rồi, ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh, mà lái miết một đường chéo về phía cửa đá ấy. Bốn năm bọn thủy quân cửa ải nước bên bờ trái liền xô ra định níu thuyền lôi vào tập đoàn cửa tử. Ông đò vẫn nhớ mặt bọn này, đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến. Những luồng tử đã bỏ hết lại sau thuyền. Chỉ còn vẳng reo tiếng hò của sóng thác luồng sinh. Chúng vẫn không ngớt khiêu khích, mặc dầu cái thằng đá tướng đứng chiến ở cửa vào đã tiu nghỉu cái mặt xanh lè thất vọng thua cái thuyền đã đánh trúng vào cửa sinh nó trấn lấy.

(Người lái đò sông Đà – Nguyễn Tuân)

Vẻ đẹp nào của nhân vật ông lái đò đã được tập trung khắc họa trong đoạn trích trên?

Đọc đoạn trích sau đây và trả lời câu hỏi:

                                           Em ơi em

                                           Hãy nhìn rất xa

                                           Vào bốn nghìn năm Đất Nước

                                           Năm tháng nào cũng người người lớp lớp

                                           Con gái, con trai bằng tuổi chúng ta

                                           Cần cù làm lụng

                                           Khi có giặc người con trai ra trận

                                           Người con gái trở về nuôi cái cùng con

                                           Ngày giặc đến nhà thì đàn bà cũng đánh

                                           Nhiều người đã trở thành anh hùng

                                           Nhiều anh hùng cả anh và em đều nhớ...

     (Đất nước – Nguyễn Khoa Điềm)

Đoạn trích chính là cảm nhận của tác giả Nguyễn Khoa Điềm về Đất Nước khi nhìn từ phương diện nào?

Đọc đoạn trích sau đây và trả lời câu hỏi:

Ta về, mình có nhớ ta

Ta về, ta nhớ những hoa cùng người.

Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi

Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.

Ngày xuân mơ nở trắng rừng

Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang.

Ve kêu rừng phách đổ vàng

Nhớ cô em gái hái măng một mình.

Rừng thu trăng rọi hòa bình

Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung.

      (Việt Bắc – Tố Hữu)

Bức tranh tứ bình bốn mùa trong đoạn trích trên được sắp xếp theo trình tự nào?

Đọc đoạn trích sau đây và trả lời câu hỏi:

Không có rượu, lấy gì làm cho máu nó chảy! Phải uống thêm chai nữa. Và hắn uống. Nhưng tức quá, càng uống lại càng tỉnh ra. Tỉnh ra, chao ơi, buồn! Hơi rượu không sặc sụa, hắn cứ thoang thoảng thấy hơi cháo hành. Hắn ôm mặt khóc rưng rức. Rồi lại uống. Hắn uống đến say mềm người rồi hắn đi. Hắn ra đi với một con dao ở thắt lưng. Hắn lảm nhảm: “Tao phải đâm chết nó! Tao phải đâm chết nó!”. Nhưng hắn lại cứ thẳng đường mà đi. Cái gì đã làm hắn quên rẽ vào nhà thị Nở? Những thằng điên và những thằng say rượu không bao giờ làm những cái mà lúc ra đi chúng định làm.

 (Trích Chí Phèo – Nam Cao)

Tại sao Chí Phèo miệng thì nói đến nhà bà cô Thị Nở nhưng chân lại rẽ vào nhà Bá Kiến?                                

Đọc đoạn trích sau đây và trả lời câu hỏi:

Thằng cu chừng đói quá không chịu được, lại há mồm ra. Mẹ nó đút cho nó một xêu nhỏ nữa. Nó nhắm mắt, duỗi cổ, cố nuốt cho trôi. Nhưng cũng như lần trước, nó lại oẹ ra, và khóc oà lên. Chị đĩ Chuột lấy tay áo lau nước mắt không cầm nổi đã trào ra hai má hōm xanh bủng như người ngã nước. Cái Gái lấy ngón tay di một cục “chè”. Rồi bỗng nói to lên:

– À! Con biết rồi! Không phải chè, cám mà! Cám nâu mà bu bảo chè! Nhưng mẹ nó đưa mắt nhìn nó, lấy ngón tay chỉ ra phía nhà ngoài nói khē, nhưng hơi gắt:

– Khe khē cái mồm một tí! Réo mãi lên, thằng bố mày nó nghe thì nó chết. Nó đã ốm nằm đấy, thuốc không có, mà còn bực mình thì nó chết.

(Nam Cao, Nghèo, theo Nam Cao - Truyện ngắn chọn lọc, NXB Văn học, Hà Nội, 2000)

Ngã nước: bị bệnh sốt rét.

Cám: chất bột màu vàng nâu, do lớp vỏ mềm bao ngoài hạt gạo nát vụn ra khi giã, xát, thường dùng làm thức ăn cho lợn.

Câu nói của chị đĩ Chuột (in đậm) với các con thể hiện tình cảm nào?

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

Lát lâu sau mụ lại mới nói tiếp:

– Mong các chú cách mạng thông cảm cho, đám đàn bà hàng chài ở thuyền chúng tôi cần phải có người đàn ông để chèo chống khi phong ba, để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một sắp con nhà nào cũng trên dưới chục đứa. Ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con, rồi nuôi con cho đến khi khôn lớn cho nên phải gánh lấy cái khổ. Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống cho mình như ở trên đất được! Mong các chú lượng tình cho cái sự lạc hậu. Các chú đừng bắt tôi bỏ nó! – Lần đầu tiên trên khuôn mặt xấu xí của mụ chợt ửng sáng lên như một nụ cười - vả lại, ở trên chiếc thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hòa thuận, vui vẻ.

– Cả đời chị có một lúc nào thật vui không? – Đột nhiên tôi hỏi.

– Có chứ, chú! Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con tôi chúng nó được ăn no...

(Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu)

Vẻ đẹp nào trong nhân vật người đàn bà hàng chài đã được nhà văn Nguyễn Minh Châu tập trung khắc họa trong đoạn trích trên?              

Đọc đoạn trích sau đây và trả lời câu hỏi:

Ta muốn ôm

                                           Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn.

                                           Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,

                                           Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,

                                           Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều

                                           Và non nước, và cây, và cỏ rạng,

                                           Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng,

                                           Cho no nê thanh sắc của thời tươi;

                                           – Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!

     (Vội vàng – Xuân Diệu)

Các động từ “ôm, riết, say, thâu” trong đoạn thơ đều có chung đặc điểm gì?

Đọc đoạn trích sau đây và trả lời câu hỏi:

Vân xem trang trọng khác vời,

Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.

Hoa cười ngọc thốt đoan trang,

Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da,

Kiều càng sắc sảo mặn mà,

So bề tài sắc lại là phần hơn:

Làn thu thuỷ nét xuân sơn

Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.

Một hai nghiêng nước nghiêng thành

Sắc đành đòi một tài đành hoạ hai.

(Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)

Dòng nào dưới đây chứa thủ pháp nghệ thuật KHÔNG được sử dụng trong đoạn thơ trên?

Đọc đoạn trích sau đây và trả lời câu hỏi:

Không những trong bộ lịch năm ấy mà mãi mãi về sau, tấm ảnh chụp của tôi vẫn còn được treo ở nhiều nơi, nhất là trong các gia đình sành nghệ thuật. Quái lạ, tuy là ảnh đen trắng nhưng mỗi lần ngắm kĩ, tôi vẫn thấy hiện lên cái màu hồng hồng của ánh sương mai lúc bấy giờ tôi nhìn thấy từ bãi xe tăng hỏng, và nếu nhìn lâu hơn, bao giờ tôi cũng thấy người đàn bà ấy đang bước ra khỏi tấm ảnh, đó là một người đàn bà vùng biển cao lớn với những đường nét thô kệch tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng khuôn mặt rỗ đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm. Mụ bước những bước chậm rãi, bàn chân dậm trên mặt đất chắc chắn, hòa lẫn trong đám đông.

(Trích Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu)

Vì sao khi đứng trước tấm ảnh đen trắng, Phùng vẫn thấy hiện lên cái màu hồng hồng của ánh sương mai, hình ảnh người đàn bà hàng chài?  

Đọc đoạn trích sau đây và trả lời câu hỏi:

Những lời tiếng mỉa mai truyền từ người nọ đến người kia. Lộ thấy những bạn bè cứ lảng dần. Những người ít tuổi hơn, nói đến hắn, cũng gọi bằng thằng. Trong những cuộc hội họp, nếu hắn có vui miệng nói chõ vào một vài câu, nhiều người đã ra vẻ khinh khỉnh, không thèm bắt chuyện... Hắn nhận thấy sự thay đổi ấy, và bắt đầu hối hận. Nhưng sự đã trót rồi, biết làm sao được nữa?.

(Nam Cao, Tư cách mõ, isach.info)

Chi tiết nào trong đoạn trích không thể hiện lòng khinh, trọng của mọi người đối với nhân vật anh cu Lộ?

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

Lần lần, mấy năm qua, mấy năm sau, bố Mị chết. Nhưng Mị cũng không còn tưởng đến Mị có thể ăn lá ngón tự tử nữa. Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi. Bây giờ thì Mị tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con ngựa, là con ngựa phải đổi ở cái tàu ngựa nhà này đến ở cái tàu ngựa nhà khác, ngựa chỉ biết việc ăn cỏ, biết đi làm mà thôi.

(Vợ chồng A Phủ – Tô Hoài)

Trong đoạn trích trên, nhà văn Tô Hoài đã miêu tả sự thay đổi trong tâm lí của nhân vật Mị như thế nào?

Đọc đoạn trích sau đây và trả lời câu hỏi:

                                           Rải rác biên cương mồ viễn xứ,

                                           Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh.

                                           Áo bào thay chiếu, anh về đất,

                                           Sông Mã gầm lên khúc độc hành.

     (Tây Tiến – Quang Dũng)

Nội dung chính của đoạn trích trên là gì?              

Đọc đoạn trích sau đây và trả lời câu hỏi:

                                           Bèo dạt về đâu, hàng nối hàng;

                                           Mênh mông không một chuyến đò ngang.

                                           Không cầu gợi chút niềm thân mật,

                                           Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng.

(Tràng Giang – Huy Cận)

Hình tượng “bèo” trong đoạn thơ trên ẩn dụ cho điều gì?

Đọc đoạn trích sau đây và trả lời câu hỏi:

Ta muốn ôm

                                           Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;

                                           Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,

                                           Ta muốn say cánh bướm với tình yêu

                                           Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều

                                           Và non nước, và cây, và cỏ rạng

                                           Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng,

                                           Cho no nê thanh sắc của thời tươi;

                                           – Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!

     (Vội vàng – Xuân Diệu)

Trong đoạn trích trên, Xuân Diệu thể hiện tình yêu tha thiết với:

Chọn từ/cụm từ thích hợp nhất để điền vào chỗ trống trong câu dưới đây:

Sách đưa đến cho người đọc những hiểu biết mới mẻ về thế giới xung quanh, về vũ trụ _________, về những đất nước và những dân tộc xa xôi.

Chọn từ/ cụm từ thích hợp nhất để điền vào chỗ trống trong câu dưới đây:

_________ là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ truyền miệng, sản phẩm của quá trình sáng tác tập thể thể hiện nhận thức, tư tưởng, tình cảm của nhân dân lao động về tự nhiên, xã hội nhằm mục đích phục vụ cho các sinh hoạt khác nhau trong đời sống cộng đồng.

Điền từ/ cụm từ thích hợp nhất để điền vào chỗ trống trong câu dưới đây:

Cuộc Cách mạng tháng Tám có ý nghĩa ________ đối với vận mệnh dân tộc.

Điền từ/ cụm từ thích hợp nhất để điền vào chỗ trống trong câu dưới đây:

Người ta không được sinh ra cùng với văn hóa, con người được thừa hưởng những _____ thể chất và hành vi bản năng qua sự kế thừa sinh học nhưng văn hóa thì lại là ______ của sự chuyển giao mang tính xã hội.

(Đặng Đức Siêu, Giáo trình Cơ sở văn hóa Việt Nam)

Chọn từ/cụm từ thích hợp nhất để điền vào chỗ trống trong câu dưới đây:

Thơ Xuân Quỳnh in đậm vẻ đẹp nữ tính, là tiếng nói của một tâm hồn giàu trắc ẩn, hồn hậu, chân thực và luôn luôn da diết trong khát vọng về một hạnh phúc _______ .   

Xác định một từ/ cụm từ SAI về mặt ngữ pháp/ hoặc ngữ nghĩa/ logic/ phong cách.

“Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” của Nguyễn Đình Chiểu là tiếng khóc bi thảm cho một thời kì lịch sử đau thương nhưng vĩ đại của dân tộc, là bức tượng đài bất tử về những người nông dân nghĩa sĩ.

Xác định một từ/ cụm từ SAI về mặt ngữ pháp/ hoặc ngữ nghĩa/ logic/ phong cách.

“Chiếu cầu hiền” là một văn bản quan trọng thể hiện chủ trương đúng đắn của nhà Tây Sơn nhằm động viên trí thức Bắc Hà tham gia xây dựng đất nước.

Xác định một từ/ cụm từ SAI về mặt ngữ pháp/ hoặc ngữ nghĩa/ logic/ phong cách.

Một tác phẩm thật giá trị, phải vượt lên trên tất cả bờ cõi và giới hạn, phải là tác phẩm chung cho cả loài người. Nó chan chứa một cái gì đó lớn lao, mạnh mẽ vừa đau đớn vừa phấn khởi. Nó ca tụng lòng yêu thương, tình bác ái, sự công bình. Nó làm người gần người hơn.

Xác định một từ/ cụm từ SAI về mặt ngữ pháp/ hoặc ngữ nghĩa/ logic/ phong cách.

Chủ nghĩa hiện thực là trào lưu nghệ thuật lấy hiện thực văn học và những vấn đề có thực của con người làm đối tượng sáng tác. Chủ nghĩa hiện thực hướng tới cung cấp cho công chúng nghệ thuật những bức tranh chân thực, sống động, quen thuộc về cuộc sống, về môi trường xã hội xung quanh.

Xác định một từ/ cụm từ SAI về mặt ngữ pháp/ hoặc ngữ nghĩa/ logic/ phong cách.

Qua lời dạy của Bác đã khẳng định cho thanh niên, rường cột của nước nhà trách nhiệm đối với đất nước.