II. LÀM VĂN
Từ hình ảnh ngọn cỏ: Có mấy ai nhớ về ngọn cỏ/ Mọc vô tình trên lối ta đi trong ngữ liệu phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn nghị luận xã hội (khoảng 200 chữ) bàn về ý nghĩa của việc thay đổi cách nhìn nhận, đánh giá về thế giới xung quanh.
Phương pháp:
- Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng).
- Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận xã hội.
Cách giải:
Yêu cầu hình thức:
- Viết đúng một đoạn văn nghị luận xã hội theo cấu trúc.
- Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng; văn viết có cảm xúc; diễn đạt trôi chảy, bảo đảm tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.
Yêu cầu nội dung:
* Nêu vấn đề: Ý nghĩa của việc thay đổi cách nhìn nhận, đánh giá về thế giới xung quanh.
* Bàn luận:
Học sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách khác nhau miễn là hợp lí, khoa học, thuyết phục. Có thể theo hướng sau:
- Thay đổi cách nhìn nhận sẽ mang đến một góc nhìn khác về sự vật, sự việc. Đôi khi sự thay đổi góc nhìn sẽ mang đến những tác dụng tích cực.
- Thay đổi cái nhìn giúp con người hình thành góc nhìn đa chiều đối với bất kì sụ vật, sự việc nào.
- Thay đổi cái nhìn nhiều khi có thể thay đổi cả cuộc đời con người.
- Thay đổi cái nhìn chính giúp bạn gạt bỏ đi sự tiêu cực, độc đoán, phán xét hướng con người đến những điều tích cực trong cuộc sống. Từ đó giúp cuộc sống trở nên có ý nghĩa hơn.
……..
* Kết đoạn: Bài học nhận thức và hành động.
- Liên hệ bản thân.
Nêu và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong các câu thơ sau:
Tới mùa nước dâng
Cỏ thường ngập trước
Sau ngày nước rút
Cỏ mọc đầu tiên
Hãy nhận xét về tình cảm của nhà thơ đối với quê hương được thể hiện qua đoạn thơ.
Chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh miêu tả đặc điểm của cỏ dại trong đoạn thơ trên.
II. LÀM VĂN
Cảm nhận về đoạn trích:
Trong anh và em hôm nay
Đều có một phần Đất Nước
Khi hai đứa cầm tay
Đất Nước trong chúng mình hài hoà nồng thắm
Khi chúng ta cầm tay mọi người
Đất nước vẹn tròn, to lớn
Mai này con ta lớn lên
Con sẽ mang đất nước đi xa
Đến những tháng ngày mơ mộng
Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó san sẽ
Phải biết hoá thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời...
(Ngữ Văn 12, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018, tr.119-120)
Từ đó, chỉ ra chất trữ tình – chính luận của thơ Nguyễn Khoa Điềm trong đoạn trích.