II. LÀM VĂN
Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành
(Trích Tây Tiến, Quang Dũng, Ngữ Văn 12, tập 1, NXBGDViệt Nam, tr. 89)
Cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp hình tượng người lính trong đoạn thơ trên. Từ đó, nhận xét cách nhìn mang tính phát hiện về người lính trong chiến tranh của nhà thơ Quang Dũng.
Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
- Cảm nhận về vẻ đẹp của hình tượng người lính trong đoạn trích.
- Nhận xét cách nhìn mang tính phát hiện về người lính trong chiến tranh của nhà thơ Quang Dũng.
* Cảm nhận về vẻ đẹp của hình tượng người lính trong đoạn trích
- Vẻ đẹp của khí phách oai hùng lẫm liệt, sức mạnh kiêu dũng phi thường dẫu hiện thực chiến trường có muôn vàn khó khăn, thiếu thốn (khai thác hai câu đầu: các hình ảnh đoàn binh không mọc tóc, quân xanh màu lá, dữ oai hùm, thủ pháp tương phản, từ Hán Việt…)
- Vẻ đẹp của lý tưởng anh hùng và tâm hồn trẻ trung, hào hoa lãng mạn, phong tình của người lính Hà thành (khai thác hai câu tiếp: các từ mộng, mơ; các hình ảnh mắt trừng, biên giới, Hà Nội dáng kiều thơm…)
- Vẻ đẹp của tinh thần xả thân cứu quốc, sự hi sinh cao cả đáng ngưỡng mộ, tự hào (khai thác bốn câu cuối: cấu trúc đặc biệt của khổ thơ, các từ ngữ rải rác, biên cương, viễn xứ, về đất, chẳng tiếc, gầm; các hình ảnh áo bào thay chiếu, đời xanh, Sông Mã gầm lên khúc độc hành…)
- Nghệ thuật xây dựng hình tượng người lính:
+ Thể thơ thất ngôn với giọng điệu rắn rỏi, mạnh mẽ mang âm hưởng của thể hành.
+ Nhiều biện pháp nghệ thuật được sử dụng thành công: nhân hóa, so sánh, ẩn dụ, tương phản…
+ Sử dụng từ Hán Việt, các động từ mạnh giàu ý nghĩa biểu hiện.
* Nhận xét về cách nhìn mang tính phát hiện về người lính trong chiến tranh của nhà thơ Quang Dũng :
- Hình tượng người lính vừa hào hùng, bất khuất, vừa lãng mạn hào hoa, mang vẻ đẹp riêng của người lính đất Kinh kì .
- Trong cách nhìn mang tính phát hiện của Quang Dũng, ở người lính Tây Tiến có sự hòa quyện giữa vẻ đẹp bình thường và phi thường, vừa mang nét đẹp gần gũi thân thuộc của người lính Vệ quốc quân thời chống Pháp, vừa mang dáng dấp của các tráng sĩ trượng phu thuở trước. Ngay cả niềm mơ, giấc mộng và cái chết của người lính cũng ngời chói lên vẻ đẹp bi tráng, hào hùng.
* Đánh giá
- Vẻ đẹp của người lính Tây Tiến góp phần thể hiện cảm hứng lãng mạn và tinh thần bi tráng, vốn là nét hấp dẫn riêng của bài thơ, của phong cách thơ Quang Dũng.
II. LÀM VĂN
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về sự cần thiết của suy nghĩ tích cực đối với bản thân mỗi người trong cuộc sống.
Theo tác giả, có những cách nào đón nhận những biến động, biến cố trong cuộc sống quanh ta?
Anh/chị hiểu như thế nào về ý kiến: Vấp ngã là nỗi đau khổ triền miên hay là điều may mắn cần phải có – điều đó tùy thuộc vào thái độ của chúng ta và những gì chúng ta sẽ làm tiếp theo?