Sống hết mình. Thời gian của chị vì thế rất đầy. Lòng chị cũng đầy vì chật chội những yêu thương, cả đời làm người gieo hạt mà không quan tâm mình có gặt hải được không. Tôi chợt nghĩ, chắc chị chẳng bao giờ chào đón ngày mới bằng tâm trạng sợ hãi, chán chường,...
(Nguyễn Ngọc Tư, Sống đầy, in trong Sống chậm thời @, NXB Thanh niên, 2006)
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày ý kiến của anh/ chị về mối quan hệ giữa “sống hết mình” với việc “chẳng bao giờ chào đón ngày bằng tâm trạng sợ hãi, chán chường”.
a. Mở bài: Giới thiệu khái quát vấn đề nghị luận: Mối quan hệ giữa “sống hết mình” với việc “chẳng bao giờ chào đón ngày mới bằng tâm trạng sợ hãi, chán chường”.
b. Thân bài
b1. Giải thích: (1) Sống hết mình: sống trọn vẹn từng giây phút, cống hiến bằng hết khả năng; “chẳng bao giờ chào đón ngày mới bằng tâm trạng sợ hãi, chán chường”: luôn tích cực, lạc quan, tràn đầy năng lượng. (2) Giữa sống hết mình với việc chẳng bao giờ chào đón ngày mới bằng tâm trạng sợ hãi, chán chường có mối quan hệ chặt chẽ. Để sống hết mình, con người cần có thái độ sống lạc quan, tích cực. Mặt khác, khi con người biết trân trọng từng phút giây của cuộc đời, sống bằng hết khả năng thì con người sẽ luôn yêu đời, lạc quan và tràn đầy niềm tin vào cuộc sống.
b2. Nêu suy nghĩ, quan điểm của bản thân về vấn đề nghị luận và sử dụng lí lẽ, bằng chứng để phân tích, chứng minh
(1) “Sống hết mình” chính là cách để chúng ta đánh thức những tiềm năng, năng lực ẩn sâu bên trong bản thân. Khi cố gắng hết mình để làm một việc gì đó, để giúp đỡ người khác, để cống hiến cho cuộc đời chung, ta sẽ thấy được năng lực tiềm ẩn bên trong ta được đánh thức, từ đó có thêm niềm tin vào tương lai. Những anh hùng, kiện tướng trong chiến đấu, lao động, thi đấu thể thao đã từng “hết mình” như vậy. (Dẫn ví dụ tiêu biểu: người dân công Ngô Thị Tuyển nặng 42kg vác trên vai hai hòm đạn nặng 98 kg, nhân vật anh thanh niên trong truyện ngăn Lặng lẽ Sa Pa của nhà văn Nguyễn Thành Long sống một mình trên đỉnh núi cao nhiều tháng ròng để đo lượng mưa, sức gió,... Họ luôn tin tưởng vào bản thân, tin tưởng vào tương lai của cá nhân, đất nước). Khi sống hết mình cho hiện tại, ta sẽ không bao giờ phải hối tiếc, “chẳng bao giờ chào đón ngày mới bằng tâm trạng sợ hãi, chán chường”. “Sống hết mình” không những giúp mỗi chúng ta sống đẹp hơn mà còn giúp xã hội ngày càng phát triển. (2) Thái độ sống lạc quan, tích cực giúp con người nhìn thấy giá trị trong những điều nhỏ bé, bình thường của cuộc sống, từ đó trân trọng, nâng niu mọi khoảnh khắc của cuộc đời, biết hài lòng về những gì bản thân mình đang có, cố gắng, nỗ lực vươn lên để bản thân ngày càng tốt đẹp hơn, sống trọn vẹn từng phút giây của cuộc đời. Lạc quan giúp con người sống vui vẻ hơn, nhìn thấy cuộc sống muôn sắc màu, đẹp đẽ hơn, theo đó, con người cũng có cơ hội tận hưởng được nhiều hơn vẻ đẹp của cuộc sống. Người lạc quan luôn truyền được năng lượng tích cực cho người khác. Khi có thái độ sống lạc quan, tích cực, con người sẽ dám đối diện và vượt qua nghịch cảnh. Người lạc quan, tích cực “chẳng bao giờ chào đón ngày mới bằng tâm trạng sợ hãi, chán chường”, bởi ngay cả trong khó khăn, thử thách, họ vẫn nhìn thấy cơ hội. (Lấy dẫn chứng về người lạc quan, tích cực để sống hết mình: Ê-đi-sơn nhiều lần thử nghiệm khoa học thất bại vẫn không hề buồn nản, ông không ngừng tiếp tục học hỏi, cải tiến, nhìn thấy cơ hội thành công trong mọi lần thất bại, tâm niệm “thất bại là mẹ thành công”. Trở thành chủ nhân của hơn 1 500 bằng phát minh trên toàn thế giới là một cách Ê-đi-sơn “sống hết mình” với khoa học, với cuộc đời. Những tấm gương lạc quan, tích cực “gieo hạt” và cả “gặt hái” là những người lao động có tấm lòng nhân ái. Họ tin vào tương lai của chính mình, của mỗi mảnh đời, con người ngoài xã hội để mở lòng giúp đỡ người khác, xây đắp cuộc đời. Vì có tinh thần lạc quan, nhận thức “sự sống chẳng bao giờ chán nản”, họ đã sống hết mình cho cuộc đời.
b3. Bình luận, liên hệ
(1) Nếu ai đó bắt đầu “ngày mới” bằng “tâm trạng sợ hãi, chán chường” thì sẽ luôn bế tắc, không tìm thấy lối thoát trong khó khăn, thử thách, từ đó không thể “sống hết mình”. Nếu ai đó luôn sống ích kỉ, thu mình hoặc luôn dè dặt, do dự, không tận hưởng cuộc đời và cũng không muốn chia sẻ bản thân cho cuộc đời, người đó sẽ khó có được con mắt nhìn đời tươi vui, rộng mở, khó có được niềm vui vẻ, lạc quan thường trực, đồng nghĩa với nguy cơ rơi vào “tâm trạng sợ hãi, chán chường”. (2) Trong giới trẻ có một bộ phận bi quan, chán chường, không dám dấn thân, hành động để sống hết mình. (3) Chia sẻ ngắn gọn trải nghiệm về việc sống lạc quan, tích cực và sống hết mình của bản thân...
c. Kết bài: Khơi gợi sự chia sẻ các quan điểm khác về thái độ sống lạc quan, về lí tưởng “sống hết mình”, khẳng định bản thân cần sở hữu cả hai chiều của mối quan hệ tích cực này.
Anh/ Chị hãy trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của câu văn: “Cái đáng sợ chưa hẳn là biển và gió, mà là tinh thần bị chùn nhụt, ngã lòng trước nguy hiểm.”
II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích bút pháp tả cảnh ngụ tình của Nguyễn Du trong văn bản[1] sau:
Đầy vườn cỏ mọc, lau thưa,
Song trăng quạnh quẽ, vách mưa rã rời,...
Trước sau nào thấy bóng người,
Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông.[2]
Sập sè én liệng lầu không,
Cỏ lan mặt đất, rêu phong dấu giày.
Cuối tường gai góc mọc đầy,
Đi về này những lối này năm xưa!
Chung quanh lặng ngắt như tờ,
Nỗi niềm tâm sự bây giờ hỏi ai?
(Trích Nguyễn Du, Truyện Kiều, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2002, tr.158-162)
20Vị trí đoạn trích: Sau buổi thề nguyền, đính ước, Kim Trọng về quê hộ tang chú, gia đình Thuý Kiều gặp nạn, nàng phải bán mình chuộc cha và em. Nửa năm sau, Kim Trọng trở lại vườn Thuý, nơi Kim Trọng từng trọ học và Kim – Kiều tình tự, thề nguyền trước đây
[2]Hoa đào năm ngoái: Thôi Hộ đời Đường, nhân tiết Thanh minh, đi đến nơi kì ngộ, tìm người con gái đã gặp gỡ năm trước thì chỉ thấy cửa đóng, người đi đâu vắng, nhân đó mà làm bài thơ, trong có câu: “Nhân diện bất tri hà xứ khứ/ Đào hoa y cựu tiếu đông phong” nghĩa là: Mặt người không biết ở đằng nào/ Hoa đào vẫn cười với gió đông như cũ.
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích bút pháp tả cảnh ngụ tình của Nguyễn Du trong văn bản[1] sau:
Đầy vườn cỏ mọc, lau thưa,
Song trăng quạnh quẽ, vách mưa rã rời,...
Trước sau nào thấy bóng người,
Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông.[2]
Sập sè én liệng lầu không,
Cỏ lan mặt đất, rêu phong dấu giày.
Cuối tường gai góc mọc đầy,
Đi về này những lối này năm xưa!
Chung quanh lặng ngắt như tờ,
Nỗi niềm tâm sự bây giờ hỏi ai?
(Trích Nguyễn Du, Truyện Kiều, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2002, tr.158-162)
20Vị trí đoạn trích: Sau buổi thề nguyền, đính ước, Kim Trọng về quê hộ tang chú, gia đình Thuý Kiều gặp nạn, nàng phải bán mình chuộc cha và em. Nửa năm sau, Kim Trọng trở lại vườn Thuý, nơi Kim Trọng từng trọ học và Kim – Kiều tình tự, thề nguyền trước đây
[2]Hoa đào năm ngoái: Thôi Hộ đời Đường, nhân tiết Thanh minh, đi đến nơi kì ngộ, tìm người con gái đã gặp gỡ năm trước thì chỉ thấy cửa đóng, người đi đâu vắng, nhân đó mà làm bài thơ, trong có câu: “Nhân diện bất tri hà xứ khứ/ Đào hoa y cựu tiếu đông phong” nghĩa là: Mặt người không biết ở đằng nào/ Hoa đào vẫn cười với gió đông như cũ.
Người kể chuyện thể hiện thái độ, tình cảm gì đối với nhân vật chính? Chỉ ra một số từ ngữ, chi tiết thể hiện thái độ, tình cảm của người kể chuyện.