B. TẬP LÀM VĂN (4,0 điểm)

Câu 7. Viết bài văn (4,0 điểm)

Đề bài: Hãy viết bài văn tả cảnh buổi sáng trong vườn cây

Câu 6 (2,0 điểm). Đặt 01 câu cho mỗi từ dưới đây theo nghĩa của từ đó:

a. Cân (là DT, ĐT, TT)

b. Xuân (là DT, TT)

2. Luyện từ và câu (4,0 điểm)

Câu 5 (2,0 điểm). Cho các từ sau:

Đánh trống, đánh giày, đánh tiếng, đánh trứng, đánh đàn, đánh cá,

đánh răng, đánh bức điện, đánh bẫy.

a. Phân loại các từ ngữ trên thành các nhóm có từ đánh cùng nghĩa với nhau.

b. Đề cập đến ý nghĩa của từ đánh trong mỗi nhóm từ ngữ đã phân loại ở trên.

Câu 4 (0,5 điểm). Theo em, sự quan tâm của người thân và dân làng dành cho bạn nhỏ thể hiện điều gì?

Câu 3 (0,5 điểm). Đâu không phải chi tiết cho thấy mọi người rất quan tâm đến bạn nhỏ trong ngày trở lại trường học.

Câu 2 (0,5 điểm). Trong ngày trở lại trường học, bạn nhỏ nhận được sự quan tâm của những ai?

 A. TIẾNG VIỆT (6,0 điểm)

1. Đọc hiểu văn bản (2,0 điểm)

Đọc văn bản sau: 

Hành trình tới lớp

Kì nghỉ đã hết. Tôi thao thức nghĩ đến lúc khăn gói trở lại trường nội trú của huyện dưới chân núi. Ai từng đi học xa cũng đều có tâm trạng như thế.

Bây giờ có lẽ đã quá nửa đêm. Tôi thấy mẹ đang ở ngoài bếp, chắc mẹ không chợp mắt chút nào. Mẹ đi ra đi vào, chốc chốc lại cúi xuống chõ xôi. Hơi cơm xôi thơm lừng bay khắp nhà. Ông tôi cũng đã dậy. Hôm nay ông sẽ đưa tôi xuống trường.

Lũ làng và mấy em nhỏ đã đến tiễn tôi. Mọi người cho măng và nấm để tôi mang đi. Còn sớm lắm. Sao lấp lánh trên bầu trời xanh thẳm. Ngôi sao Mai tròn và xanh biếc như mắt nai. Trời se lạnh. Sương đọng trên các ngọn cây rơi lộp độp xuống mái nhà.

Tôi chào lũ làng, chào mẹ để lên đường. Mẹ tôi dặn phải gắng học. Mắt mẹ rưng rưng làm tôi lưu luyến mãi không nỡ rời. Ông tôi cười:

- Con đi học phải mừng chứ! -

Buổi chia tay nào cũng buồn, nhưng chia tay vào một buổi lạnh trời bao giờ cũng buồn hơn. Ngoài trời thì se lạnh. Trong lòng thì bùi ngùi.

Ông cháu tôi lên đường trong tiếng dặn dò tíu tít của lũ làng:

- Đi cho bình yên nhé!

- Học cho chăm, cho giỏi nhé!

Làng bản, rừng cây, bờ tre, dòng suối đều đã khuất trong sương sớm nhưng những lời dặn dò của mẹ và lũ làng như còn vang bên tai tôi. Tôi tự hẹn với mình phải gắng học cho xứng với lòng mong mỏi của những người thân thương.

(Theo Vũ Hùng)

Câu 1 (0,5 điểm). Bạn nhỏ trong bài đi học ở đâu?

B. TẬP LÀM VĂN (4,0 điểm)

Câu 7. Viết bài văn (4,0 điểm)

Đề bài: Hãy viết bài văn tả cảnh mặt trời mọc trên quê hương em

Câu 6 (2,0 điểm). Trong các từ gạch chân dưới đây, từ nào là từ đồng âm, từ nào là từ nhiều nghĩa:

a. Vàng:

- Giá vàng trong nước tăng đột biến

- Tấm lòng vàng

- Chiếc lá vàng rơi xuống sân trường

b. Bay:

- Bác thợ nề đang cầm bay trát tường.

- Đàn cò đang bay trên trời

- Đạn bay vèo vèo

- Chiếc áo đã bay màu

2. Luyện từ và câu (4,0 điểm)

Câu 5 (2,0 điểm). Sử dụng các từ nhà, đi, ngọt. để viết câu:

 - 01 câu theo nghĩa gốc

- 01 câu theo nghĩa chuyển:

Câu 4 (0,5 điểm). Việc làm của ong đã mang lại lợi ích gì?

Câu 3 (0,5 điểm). Đâu không phải từ ngữ miêu tả ngoại hình của loài ong?

Câu 2 (0,5 điểm). Đâu là từ ngữ miêu tả tiếng kêu của ong.

A. TIẾNG VIỆT (6,0 điểm)

1. Đọc hiểu văn bản (2,0 điểm)

Đọc văn bản sau: 

Ong bắt dế

          Trời nắng gắt. Một con ong xanh biếc, to bằng quả ớt nhỡ, lướt nhanh trên nền đất.

          Bụng nó tròn, thon, bóng loáng, mặt trời chiếu vào óng ánh lóe xanh như hạt ngọc. Nó dừng lại, bay lên, đậu xuống, thoăn thoắt rà khắp mảnh vườn để tìm kiếm. Nó đến trước một tổ dế, đảo quanh một lượt, rồi nhanh nhẹn xông vào cửa tổ, lao nhanh xuống. Có tiếng ong kêu văng vẳng “i… i…” và tiếng đôi càng dế bật “pách… pách…” ở tận sâu, sâu lắm. Đột nhiên con dế cụ húc toang vỏ đất mỏng, từ cái ngách bí mật vọt ra, nhảy rúc vào đám cỏ.

          Ong xanh đuổi theo. Nó giương đôi răng rộng riết chặt lấy cái gáy cứng như áo giáp của con dế. Con dế nhe răng, bật càng đá hậu “tách… tách…” Ong dán mình trên lưng dế. Dế cứ thế cõng ong chạy!

          Dế đã thấm mệt. Ong cong người rít lên “i… i…” rồi thò cái nọc dài, nhắm trúng cổ họng dế chích một phát. Con dế hung dữ bỗng chốc mềm nhũn ra, đầu gục, râu cụp, đôi càng oải xuống. Bấy giờ ong mới buông dế ra, đứng rũ bụi, vuốt râu và thở.

          Ong cất cánh bay là là tìm lại cái lỗ dế ban nãy. Rồi nó ra sức vỗ cánh kéo sền sệt con mồi trên mặt đất. Đến cái tổ cũ, nó kéo dế xuống. Ong ở dưới đó một lúc lâu, đẻ trứng lên mình dế, tiêm thêm nọc bắt dế “ngủ” cho đến ngày ấu trùng ong nở ra là có thức ăn ngay. Trở lên, ong cào đất lấp lỗ lại, lấy đầu nén đất cửa tổ nhiều lần rồi bay đi.

          Nó bay dưới ánh mặt trời xanh loang loáng như một đường đạn lửa. Nó không biết là nó đã góp phần bảo vệ những vườn rau.

(Thep Vũ Tú Nam)

Câu 1 (0,5 điểm). Theo em, vì sao con ong thắng con dế?

B. TẬP LÀM VĂN (4,0 điểm)

Câu 7. Viết bài văn (4,0 điểm)

Đề bài: Em hãy viết chương trình cho hoạt động mà trường em sắp tổ chức.

Câu 6 (2,0 điểm). Tìm từ đồng nghĩa với từ im đậm trong mỗi câu dưới đây. Đặt 01 câu với từ mà em tìm được.

a. Sao lấp lánh trên bầu trời xanh thẳm.

b. Đi cho bình yên nhé!

2. Luyện từ và câu (4,0 điểm)

Câu 5 (2,0 điểm). Xác định ý nghĩa của câu tục ngữ sau: “Bản chất tốt quan trọng hơn bề ngoài bóng bẩy”? Hãy tìm thêm 01 câu tục ngữ có nghĩa tương ứng?

Câu 4 (0,5 điểm). Ý nào dưới đây nêu đúng và đầy đủ nội dung bài?

Câu 3 (0,5 điểm). Theo em, câu “Tiếng chim là tiếng hót của thiên sứ gửi lời chào mặt đất.” nên được hiểu như thế nào?

Câu 2 (0,5 điểm). Tiếng hót của chim chiền chiện được miêu tả như thế nào?

A. TIẾNG VIỆT (6,0 điểm)

1. Đọc hiểu văn bản (2,0 điểm)

Đọc văn bản sau: 

CHIỀN CHIỆN BAY LÊN

Đã vào mùa thu...

Đám cỏ may đã hết cái thời hoa giăng một dải tím ngắt mặt đê, cỏ đã vào quả để lại những chấm bạc có đuôi nhọn như kim, găm vào đấy hai ống quần, mỗi khi ai sơ ý đi qua lối cỏ.

Chim chiến chiện vẫn lang thang kiếm ăn trong các bụi cỏ may già, trên đồng, trên bãi. Chiền chiện giống sẻ đồng nhưng áo không một màu nâu sồng như chim sẻ. Áo của chiền chiện màu đồng thau, đốm đậm, đốm nhạt rất hài hòa. Chiền chiện chân cao và mảnh, đầu rất đẹp. Trông dáng vẻ của chiến chiện như thể một kị sĩ đồng xưa bị tội ở trên trời, nên Thượng đế đã hóa phép ẩn mình trong kiếp chim bé nhỏ.

Chiều thu buông xuống dần. Đó là lúc những con chim chiền chiện cũng kiếm ăn no nê, trên bãi trên đồng. Từ một bờ sông, bỗng một cánh chiền chiện bay lên. Thoạt đầu như một viên đá ném vút lên trời, nhưng viên đá ấy như có sức thần không rơi xuống, nó cứ lao vút, lao vút mãi lên chín tầng mây...

Chiền chiện bay lên đấy!

Theo với tiếng chim bay lên, từ không trung vọng xuống một tiếng hót trong sáng diệu kì, giọng ríu ran đồ hồi, âm điệu hài hòa đến tinh tế. Giọng hót vừa đượm vẻ hồn nhiên, vừa thơ thới, thanh thảnh... Chim gieo niềm yêu đời vô tư cho những người lam lũ trên mặt đất. Lúc ấy, trên cánh đồng, vẫn người nào việc ấy. Người làm cỏ vẫn làm cỏ, người xới xáo vẫn xới xáo, người cày cuốc vẫn cày cuốc... Nhưng tiếng chim hồn hậu đang nhập lặng lẽ vào tâm hồn họ.

Đến như tôi, một cậu bé chăn trâu bảy, tám tuổi đầu cũng mê đi trong tiếng hót chiền chiện giữa chiều mà bầu trời, mặt đất, hồn người đều trong sáng... Tiếng chim là tiếng hót của thiên sứ gửi lời chào mặt đất.

Chiền chiện đã bay lên và đang hót.

(Ngô Văn Phú)

Câu 1 (0,5 điểm). Đâu không phải chi tiết miêu tả ngoại hình của chim chiền chiện.

B. TẬP LÀM VĂN (4,0 điểm)

Câu 7. Viết bài văn (4,0 điểm)

Đề bài: Em hãy viết chương trình cho hoạt động: Phát động phong trào xây dựng tủ sách của lớp.

Câu 6 (2,0 điểm) Xác định nghĩa của mỗi câu tục ngữ sau:

a. Đi một ngày đàng, học một sàng khôn.

b. Học ăn, học nói, học gói, học mở.

Câu 5 (2,0 điểm). Tìm 3 danh từ và 3 tính từ bắt đầu bằng tiếng chân.

a. Danh từ: chân dung,…

b. Tính từ: chân thành,…

Câu 4 (0,5 điểm). Ai là người đã phát hiện ra tài năng hội họa của Kiều Phương?

Câu 3 (0,5 điểm). Nhân vật chính trong truyện Bức tranh của em gái tôi là ai?

Câu 2 (0,5 điểm). Truyện Bức tranh của em gái tôi sử dụng lời kể của ai?

 A. TIẾNG VIỆT (6,0 điểm)

1. Đọc hiểu văn bản (2,0 điểm)

Đọc văn bản sau: 

Bức tranh của em gái tôi

Em gái tôi tên là Kiều Phương, nhưng tôi quen gọi nó là Mèo bởi vì mặt nó luôn bị chính nó bôi bẩn. Nó vui vẻ chấp nhận cái tên tôi tặng cho và hơn thế, còn dùng để xưng hô với bạn bè. Mèo rất hay lục lọi các đồ vật với một sự thích thú đến khó chịu.

- Này, em không để chúng nó yên được à?

- Mèo mà lại! Em không phá là được...

Một hôm, tôi bắt gặp nó nhào một thứ bột gì đó đen sì, trông rất sợ, thỉnh thoảng lại bôi ra cổ tay. Trời ạ, thì ra nó chế thuốc vẽ. Thảo nào các đít xoong chảo bị nó cạo trắng cả. Sau khi có vẻ đã hài lòng, nó lôi trong túi ra bốn lọ nhỏ, cái màu đỏ, cái màu vàng, cái màu xanh lục,... đều do nó tự chế. Nó đưa mắt canh chừng rồi lại nhét tất cả vào túi sau khi cho màu đen nhọ nói vào một cái lọ còn bỏ không. Xong, nó vui vẻ chạy đi làm những việc bố mẹ tôi phân công, vừa làm vừa hát, có vẻ vui lắm.

Một hôm, chú Tiến Lê – hoạ sĩ, bạn thân của bố tôi – đưa theo bé Quỳnh đến chơi. Vớ được bạn gái, Mèo mừng quýnh lên. Mèo dẫn bạn ra vườn, cho xem toàn bộ những bức tranh nó vẽ giấu. Chỉ thấy bé Quỳnh thỉnh thoảng lại reo lên khe khẽ. Lát sau, bé Quỳnh chạy vào thì thầm gì đó với chú Tiến Lê khiến chú phải xin phép bố tôi theo bé Quỳnh ra vườn. Lúc trở vào, mặt chú Tiến Lê rạng rỡ lắm:

- Anh có biết con gái anh là một thiên tài hội hoạ không?

Chú trải sáu bức tranh do Mèo vẽ ra trước mặt bố tôi. Bố tôi ngây người ra như không tin vào mắt mình.

- Con gái tôi vẽ đây ư? Chả lẽ lại đúng là nó, cái con Mèo hay lục lọi ấy!

Và ông ôm thốc Mèo lên:

- Ôi, con đã cho bố một bất ngờ quá lớn.

Dường như mọi thứ có trong ngôi nhà của chúng tôi đều được nó đưa vào tranh. Mặc dù nó vẽ bằng những nét to tướng, nhưng ngay cả cái bát múc cám lợn, sứt một miếng cũng trở nên ngộ nghĩnh. Con mèo vằn vào tranh, to hơn cả con hổ nhưng nét mặt lại vô cùng dễ mến.

(Theo Tạ Duy Anh)

Câu 1 (0,5 điểm). Vì sao bạn nhỏ đặt cho em gái cái tên là Mèo?

B. TẬP LÀM VĂN (4,0 điểm)

Câu 7. Viết bài văn (4,0 điểm)

Đề bài: Hãy viết bài văn tả cảnh một đêm trăng đẹp.

Câu 6 (2,0 điểm) Xác định nghĩa của các từ dưới đây:

a. Hoạt bát: …………………………………………………………….…………………

b. Thanh lịch: …………………………………………………………….………………

2. Luyện từ và câu (4,0 điểm)

Câu 5 (2,0 điểm). Đặt câu với từ tay theo mỗi trường hợp sau:

a. Từ tay mang nghĩa gốc:…………………………………………………………………

Câu 4 (0,5 điểm). Thạch nhũ trong hang động được miêu tả như thế nào?

Câu 3 (0,5 điểm). Bên trong động có những cảnh đẹp nào?

Câu 2 (0,5 điểm). Trong bài đọc, Phong Nha là hang động như thế nào?

 A. TIẾNG VIỆT (6,0 điểm)

1. Đọc hiểu văn bản (2,0 điểm)

Đọc đoạn thơ sau: 

Núi non Việt Nam

Việt Nam đất nước anh hùng

Trường giang tiếp nối trùng trùng núi non

Kia biển bạc, kìa đảo con

Phong Nha động đó, còn son sắc màu

Hang động thạch nhũ đá vôi

Triệu năm phong hóa tạo thành kì quan

Muốn vào động để tham quan

Chèo thuyền theo lối, hân hoan ngắm nhìn

Muôn vàn khung cảnh ngước nhìn

Nào trăm sư tử, nào nghìn kì lân

Ở kia bãi cát trắng ngần

Thạch nhũ rủ xuống muôn phần đẹp xinh

Vừa cứng cáp lại lung linh

Thiên nhiên ta đó, bóng hình Việt Nam.

Theo Thư Linh

Câu 1 (0,5 điểm). Bài thơ trên nói về cảnh đẹp thiên nhiên nào ở nước ta?

B. TẬP LÀM VĂN (4,0 điểm)

Câu 7. Viết bài văn (4,0 điểm)

Đề bài: Hãy viết bài văn tả ngôi nhà nơi em đang ở.

Câu 6 (2,0 điểm). Chọn từ phù hợp dưới đây để điền vào chỗ trống.

Bụng, râu, răng, cổ, họng, chân, càng

a. Cái lưỡi cưa này……. đã cùn

b. Những sợi………. ngô non tơ ánh hồng trong nắng.

c. Khi mở nút nhớ giữ chặt……… chai.

d. ………. dế vừa để nhảy vừa là vũ khí tự vệ.

e. ……….. rác của tòa cao ốc đang bị tắc.

g. Dưới………… núi lúp xúp một vài ngôi nhà dựng tạm.

h. Thằng bé ôm………………. cười như nắc nẻ.

2. Luyện từ và câu (4,0 điểm)

Câu 5 (2,0 điểm). Cho biết trong mỗi trường hợp sau, từ ong được dùng theo nghĩa gốc hay nghĩa chuyển.

a. Loài ong diệt trừ sâu bọ và giúp hoa thụ phấn.

b. Cô ấy mặc kệ những lời ong tiếng ve.

c. Người xưa coi “thắt đáy lưng ong” là vẻ đẹp chuẩn của phụ nữ.

Câu 4 (0,5 điểm). Chi tiết nào trong bài thơ thể hiện ông bạn nhỏ nặn tò he rất giỏi?

Câu 3 (0,5 điểm). Ông thường làm gì vào mỗi buổi chiều?

Câu 2 (0,5 điểm). Ông làm tò he bằng những nguyên liệu gì?

A. TIẾNG VIỆT (6,0 điểm)

1. Đọc hiểu văn bản (2,0 điểm)

Đọc đoạn thơ sau: 

Tò he

Quê em một dải đất màu

Trẻ em làng xóm trượt cầu, đá bơ

Nhớ ông nội trồng giàn mơ

Bà ngâm nước uống, ông hơ tre già

Tre ngà ông chẻ làm ba

Phần ông đem vót, phần bà làm tăm

Bột gạo ông bỏ vào hâm

Rồi đem đánh mịn vào mâm, pha màu

Tò he ông nặn từng xâu

Gắn lên tre vót, thêm khâu tạo hình

Nào chim cò, nào tinh tinh

Bao nhiêu con vật, lung linh đủ đầy

Chiều chiều ông lại ra quầy

Nặn tò he nhỏ, cắm đầy mặt bao

Tan học các cháu ghé vào

Xem ông thành thạo nặn ào con trâu

Niềm vui ấy đã bao lâu

Ấu thơ ngày đó vui sầu còn đây.

Theo Thư Linh

Câu 1 (0,5 điểm). Người ông trong bài thơ đang làm đồ chơi dân gian nào?

B. TẬP LÀM VĂN (4,0 điểm)

Câu 7. Viết bài văn (4,0 điểm)

Đề bài: Hãy viết bài văn tả cảnh bình minh trên quê hương em.

Câu 6 (2,0 điểm). Đặt câu với mỗi thành ngữ sau:

- ăn chậm, nhai kĩ:

- ăn gió nằm sương:

2. Luyện từ và câu (4,0 điểm)

Câu 5 (2,0 điểm). Gạch dưới các thành ngữ, tục ngữ có từ ăn mang nghĩa gốc.

          ăn trên ngồi trốc, ăn chậm nhai kĩ, ăn có mời làm có khiến, ăn không ngồi rồi, ăn lấy chắc mặc lấy bền, ăn gió nằm sương, ăn cỗ đi trước lội nước theo sau.

Câu 4 (0,5 điểm). Tuổi thơ của nhân vật “tôi” gắn liền với những hoạt động nào?

Câu 3 (0,5 điểm). Câu thơ “Tiếng thước cô gõ nhỏ/ Chỉ bảng nhỏ trên tường” gợi cho chúng ta nghĩ đến hình ảnh nào?

Câu 2 (0,5 điểm). Trong bài thơ, nhân vật “tôi” thường trốn ngủ trưa để làm gì?

 A. TIẾNG VIỆT (6,0 điểm)

1. Đọc hiểu văn bản (2,0 điểm)

Đọc đoạn thơ sau: 

Giấc mơ thơ ấu

Hôm nay bỗng mơ về

Thuở còn thơ ngày ấy

Học hành và chạy nhảy

Trốn tiệt cả ngủ trưa

Ngồi lên cả tàu dừa

Trượt dọc sân, hè, ngõ.

Tiếng thước cô gõ nhỏ

Chỉ bảng nhỏ trên tường

Tiếng mẹ phía sau vườn

Đang cùng cha trồng cải.

Tiếng mèo kêu meo meo

Lại rất hay leo trèo

Tiếng chó sủa gâu gâu

Thích trêu gà trên ổ.

Giật mình dậy trầm trồ

Ra là mơ ngày nhỏ

Lớn rồi vẫn rất nhớ

Một thời, thuở còn thơ.

Theo Thư Linh

Câu 1 (0,5 điểm). Hôm nay, nhân vật “tôi” bỗng mơ về điều gì?

B. TẬP LÀM VĂN (4,0 điểm)

Câu 7. Viết bài văn (4,0 điểm)

Đề bài: Em hãy viết một bài văn ngắn tả cơn mưa rào bất chợt.