Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm

0,75

Theo tác giả, hai lối rẽ giống nhau: cả hai đều vàng rực lá và đều có vệt mòn

0,75

Trong câu thơ trên, “lối đi” là con đường là cách thức dẫn con người bước đến đích. Còn “lối đi chưa có dấu chân người” nghĩa là lối đi còn mới mẻ mà chính ta là người tiên phong khai phá. Đó là lối đi đề cao sự sáng tạo và mạo hiểm, người lựa chọn nó phải dám đương đầu với thử thách, khó khăn. Cách nói “tôi đã chọn” muốn thể hiện một thái độ chủ động lựa chọn dấn thân vào con đường mới mẻ. Như vậy, câu thơ  trên đã đề cao tư duy sáng tạo, khả năng đột phá và sự dũng cảm dám dấn thân của con người và chính những điều đó sẽ làm nên dấu ấn riêng biệt, thành công cho mỗi người “làm nên bao khác biệt”.

1,0

- Học sinh nêu được những bài học ý nghĩa:

+ Cần phải có sự dứt khoát, quyết tâm hơn khi lựa chọn. Dù cho lựa chọn có khó khăn đến đâu thì cũng cần phải quyết tâm, đừng quá băn khoăn suy nghĩ mà hãy chấp nhận lựa chọn của bản thân.

+ Cần dũng cảm lựa chọn những hướng đi mới mẻ để tạo nên sự khác biệt

0,5

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn

Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc song hành.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

điều cần làm để bản thân can đảm hơn trong những lựa chọn trên hành trình trưởng thành.

0,25

c. Triển khai vấn đề nghị luận

Thí sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ vấn đề: điều cần làm để bản thân can đảm hơn trong những lựa chọn trên hành trình trưởng thành. Có thể theo hướng:

- Can đảm hơn trong những lựa chọn của mình sẽ giúp bản thân vững vàng, tự tin hơn, tạo ra mục tiêu, phương án cụ thể, rõ ràng để hành động.

- Cách giúp bản thân can đảm hơn trong lựa chọn:

+ Mỗi người cần tích cực trau dồi, bồi dưỡng bản thân toàn diện về tri thức và đạo đức. Chỉ có sự hiểu biết mới mang lại cho chúng ta tự tin để đưa ra lựa chọn trước ngã rẽ cuộc đời. Còn các giá trị đạo đức tốt đẹp sẽ là kim chỉ nam hướng chúng ta đi đúng đường, không bị những cám dỗ, tiêu cực che mắt. Kết hợp hai yếu tố trên lại, mỗi cá nhân sẽ chạm được tới sự hoàn thiện, từ đó can đảm lựa chọn cuộc sống mình mong muốn.

+ Lắng nghe, tiếp thu, học hỏi từ những người xung quanh cũng rất quan trọng. Tuy nhiên, cần chọn lọc và áp dụng một cách thông minh, phù hợp với hoàn cảnh bản thân.

+ Mỗi người cũng cần học cách chấp nhận thất bại bởi lẽ rất hiếm người thành công ngay ở lần thử đầu tiên. Ai cũng phải trải qua ít nhất một lần vấp ngã để tự đứng dậy, thay đổi và phát triển bản thân theo hướng tốt hơn….

1,0

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0,25

e. Sáng tạo

Thể hiện sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

0,25

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.

0,25

b.Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Phân tích một đoạn trích của “Chiếc thuyền ngoài xa”. Từ đó, nhận xét về thông điệp mà nhà văn gửi gắm trong đoạn trích.

0,5

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lý lẽ và dẫn chứng; bảo đảm các yêu cầu sau:

*Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Minh Châu, tác phẩm và đoạn trích.

0,5

* Phân tích phát hiện của nhân vật Phùng qua đoạn trích

- Khái quát phát hiện của nhân vật Phùng: Đang trong tâm trạng xúc động bởi cảm giác cái đẹp chính là đạo đức thì ngay lập tức anh lại phát hiện điều thứ hai thật trớ trêu với người nghệ sĩ. Đó là việc chứng kiến cảnh tượng một người đàn ông đánh vợ dã man hoàn toàn trái ngược với cảnh chiếc thuyền ngư phủ đẹp như mơ mà anh đã nhìn thấy trước đó.

- Tín hiệu bất thường báo hiệu sự việc bất thường

+ Xuất hiện một người đàn ông và một người đàn bà và lời quát nạt, đe dọa

    Gã đàn ông: Tấm lưng rộng cong như lưng một chiếc thuyền; Tóc tổ quạ, chân đi chữ bát; Lông mày cháy nắng, rủ xuống; Hai con mắt đầy vẻ độc dữ; Ngực trần vạm vỡ cháy nắng. => Tạo hình độc dữ, phản diện.

   Người đàn bà: thân hình cao lớn, thô kệch; tấm lưng áo bạc phếch và rách rưới, rỗ mặt…Những nét vẽ ngoại hình của người đàn bà cho thấy hoàn cảnh và thân phận đầy đau khổ và bất hạnh.

- Cảnh tượng bất thường diễn ra- Cảnh bạo hành dữ dội:

+ Người đàn ông: Hùng hổ, mặt đỏ gay, rút thắt lưng lính ngụy ra quật tới tấp vào lưng người đàn bà. Vừa đánh vừa thở, vừa nghiến răng ken két nguyền rủa Mày chết đi cho ông nhờ. Chúng mày chết hết đi cho ông nhờ !

+ Người đàn bà: Cam chịu, nhẫn nhục, không kêu, không chống trả, không chạy trốn.

+ Thằng con nít (Thằng Phác): Chạy một mạch giận giữ, căng thẳng, nhảy xổ vào lão đàn ông, giật được chiếc thắt lưng, đánh trả. Bị người đàn ông tát hai phát ngã dúi xuống cát.

- Phản ứng của Phùng

+ Chết lặng, không tin vào những gì đang diễn ra trước mắt: kinh ngạc đến mức, trong mấy phút đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn → Anh không ngờ đằng sau cái vẻ đẹp tuyệt đỉnh của tạo hoá lại có cái xấu, cái ác đến mức không thể tin được.

+ Không thể chịu được khi thấy cảnh ấy, Phùng đã vứt chiếc máy ảnh xuống đất, chạy nhào tới → Bản chất của người lính khiến anh không thể làm ngơ trước sự bạo hành. Phùng đã cay đắng nhận ra những ngang trái, xấu xa trong gia đình kia đã làm cho những điều huyền diệu mà anh đã phát hiện hiện hình ra thật khủng khiếp, ghê sợ.

- Đánh giá:

+ Nghịch lí xót xa, trớ trêu thể hiện qua hai phát hiện, đặc biệt là phát hiện thứ hai sẽ đưa người nghệ sĩ đến với những nhận thức sâu sắc về cách nhìn hiện thực cuộc đời.

+ Tình huống truyện bất ngờ mang ý nghĩa nhận thức; Nghệ thuật kể chuyện sinh động với người kể chuyện là nhân vật Phùng đã tạo ra điểm nhìn trần thuật sắc sảo, có khả năng khám phá đời sống; lời kể khách quan, chân thực, thuyết phục; Xây dựng nhân vật thành công với ngôn ngữ phù hợp đặc điểm tính cách của từng người.

2,5

* Nhận xét về thông điệp mà nhà văn gửi gắm:

- Nguyễn Minh Châu muốn gửi gắm thông điệp: Nghệ thuật đích thực không thể xa rời cuộc đời, dù cuộc đời đó có đau đớn, trần trụi và mỗi người, đặc biệt là người nghệ sĩ không nên nhìn nhận cuộc sống từ một phía mà phải nhìn từ nhiều phía, nhiều góc độ để cảm nhận được nhiều hơn về nó.

- Đây là thông điệp có ý nghĩa sâu sắc, thể hiện tầm vóc tư tưởng của một nhà văn chân chính, luôn trăn trở, ưu tư trước cuộc đời.

0,5

d. Chính tả, ngữ pháp

Bảo đảm chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0,25

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

0,5