Lọc tự nhiên: Giữ lại kiểu hình thích nghi, loại bỏ kiểu hình không thích nghi, làm thay đổi tần số alen, thành phần kiểu gen theo một hướng xác định.

Cách giải:

Thuốc diệt muỗi chính là nhân tố chọn lọc, những cá thể có thể kháng lại thuốc sẽ sinh sản để tạo ra đời con làm tăng tần số alen kháng thuốc vốn đã xuất hiện từ trước trong quần thể muỗi.

Chọn B.

Cách giải:

Hệ tuần hoàn hở có máu chảy trong động mạch dưới áp lực thấp, tốc độ chậm.

Chọn A.

Hội chứng Đao do có 3 NST số 21, có thể phát hiện bằng việc phân tích bộ NST.

Cách giải:

Người ta thường sử dụng phương pháp để phát hiện ra hội chứng Đao ở người trong giai đoạn phôi sớm: Chọc dò dịch ối, lấy tế bào phôi và phân tích các cặp nhiễm sắc thể thường.

Chọn A.10

Trao đổi khí ở mô, cơ quan: O₂ từ máu đi vào tế bào, CO₂ từ tế bào đi vào máu.

Cách giải:

Trao đổi khí ở mô, cơ quan: O₂ từ máu đi vào tế bào, CO₂ từ tế bào đi vào máu.

Chọn A.

Lệch bội: Thay đổi số lượng NST ở 1 hoặc 1 số cặp NST.

2n – 1: Thể một.             2n + 1: Thể ba.

3n : Thể tam bội.             4n: Thể tứ bội.

Cách giải:                       

Một loài thực vật có bộ nhiễm sắc thể 2n, hợp tử mang bộ nhiễm sắc thể (2n + 1) có thể phát triển thành thể đột biến thể ba.

Chọn B.

Bộ ba không mã hóa axit amin: 3 mã kết thúc: 5’UAA3’; 5’UAG3’; 5’UGA3’.

Cách giải:

Bộ ba 5’UAA3’ là bộ ba kết thúc không mã hóa axit amin.

Chọn A.

Trong chuỗi thức ăn: SVSX thuộc bậc dinh dưỡng cấp 1 → sau đó là cấp 2,3...

Cách giải:

Chuỗi thức ăn: Lúa (B1)→ Chuột (B2)→ Rắn hổ mang (B3)→ Diều hâu (B1).

Chọn B.

Cách giải:

Cà chua có gen làm chín quả bị bất hoạt là thành tựu của: công nghệ gen.

Chọn A.

Số lượng cá thể ít nhất mà quần thể cần có để duy trì và phát triển, gọi là: kích thước tối thiểu của quần thể.

Chọn C.

Cấu trúc di truyền của quần thể khi cân bằng di truyền:

(pA₁ + qA₂ + rA₃)² = p²A₁A₁ + q²A₂A₂ + r²A₃A₃ + 2pqA₁A₂ + 2qrA₂A₃ + 2prA₁A₃ = 1.

Cách giải:

Tần số alen I^A là 0,3; tần số alen I^B là 0,5.

→ Tần số kiểu gen I^AI^B là: 2 × 0,3 × 0,5 =0,3.

Chọn A.

Các mối quan hệ trong quần thể:

+ Hỗ trợ: Chống lại kẻ thù, săn mồi, liền rễ ở thực vật,...

+ Cạnh tranh: Nguồn thức ăn, bạn tình, chỗ ở, ánh sáng,...

Khi nguồn sống không đủ cung cấp cho các cá thể thì các cá thể sẽ cạnh tranh với nhau làm giảm số lượng cá thể.

Cách giải:

Quan hệ cạnh tranh giữa các cá thể trong quần thể có ý nghĩa duy trì số lượng và sự phân bố các cá thể trong quần thể ở mức độ phù hợp.

Chọn B.

Người ta thường dùng cônsixin để gây đột biến đa bội vì chất này làm ức chế hình thành thoi phân bào.

Chọn C.

Nhân tố sinh thái

Vô sinh: Ánh sáng nhiệt độ, độ ẩm...

Hữu sinh: Sinh vật, các mối quan hệ.

Cách giải:

Sinh vật là nhân tố sinh thái hữu sinh, các nhân tố còn lại là nhân tố vô sinh.

Chọn A.

Áp dụng nguyên tắc bổ sung trong quá trình phiên mã: A-U; T- A; G-X; X-G.

Áp dụng nguyên tắc bổ sung trong phân tử ADN: A –T; T – A; G – X; X-G.

Cách giải:

Trên mARN chỉ có A, U, G → trên mạch gốc chỉ có T, A, X → trên mạch bổ sung của gen chỉ có A, T, G → không có X.

Chọn C.

Viết sơ đồ lai

Cách giải:

A: Aabb × aaBb → 1AaBb:1Aabb:laaBb:1aabb → KH: 1:1:1:1.

B: AaBb × aaBb → (1Aa:laa)(3B-:lbb) → KH: 3:3:1:1.

C: AaBb × AaBb → (3A-:laa)(3B-:lbb) →KH: 9:3:3:1.

D: Aabb × AaBb → (3A-:laa)(1Bb:1bb) → KH: 3:3:1:1.

Chọn A.13

Bước 1: Tìm tần số alen ở 2 giới → cho ngẫu phối → F₁.

Bước 2: Tính tần số alen ở F₁ → tìm thành phần kiểu gen ở F₂.

Bước 3: Xét các phát biểu.

Cách giải:

Giới cái : 0,4A:0,6a

Giới đực: 0,6A:0,4a

Sau 1 thế hệ giao phối ngẫu nhiên: (0,4A:0,6a)×(0,6A:0,4a) ↔F₁: 0,24AA:0,52Aa:0,24aa

Tần số alen ở F₁: 0,5A:0,5a

Tỷ lệ kiểu gen ở F₂: 0,25AA:0,5Aa:0,25aa.

Xét các phát biểu:

A sai, số cá thể chân ngắn ở F₂ là 2000×0,24 = 480

B đúng, số cá thể chân cao ở F₁ là 1000 × (0,24 +0,52) = 760.

C sai, F₁ chưa cân bằng di truyền.

D sai, tần số alen A ở F₁ = F₂.

Chọn B.

Điều kiện địa là nhân tố chọn lọc những KG thích nghi.

Cách li địa lí ngăn cản sự giao phối tự do giữa các quần thể nên góp phần thúc đẩy sự phân hóa vốn gen giữa các quần thể.

- Cách li địa lí là những trở ngại về mặt địa lí như sông, núi, biển… ngăn cản các cá thể của các quần thể cùng loài gặp gỡ và giao phối với nhau.

- Vai trò của cách li địa lí:

+ Sự cách li địa lí góp phần duy trì sự khác biệt về tần số alen và thành phần kiểu gen giữa các quần thể được

tạo ra bởi các nhân tố tiến hóa.

+ Do các quần thể sống trong những khu vực địa lí khác nhau nên CLTN và các nhân tố tiến hóa khác có thể

tạo nên sự khác biệt về vốn gen giữa các quần thể.

+ Khi sự khác biệt về di truyền giữa các quần thể được tích tụ dẫn đến xuất hiện cách li sinh sản thì loài mới được hình thành.

Cách giải:

Xét các phát biểu:

I đúng, vì điều kiện ở 2 đảo khác nhau nên ở đảo II, các cá thể của loài B có thể mang một số alen đặc trưng mà các cá thể của loài B ở đảo I không có.

II đúng, cách li địa lí duy trì sự khác biệt về vốn gen giữa các quần thể ở đảo I, đảo II và đảo III.14

III sai, do điều kiện của các đảo này khác nhau nên vốn gen của các quần thể này sẽ phân hóa theo các hướng khác nhau.

IV sai, điều kiện địa lí không phải là nhân tố trực tiếp gây ra những thay đổi về vốn gen của mỗi quần thể mà là các nhân tố tiến hóa.

Chọn B.

Khái niệm: Công nghệ gen là quy trình tạo ra những tế bào hoặc sinh vật có gen bị biến đổi hoặc có thêm gen mới.

Quy trình:

Tạo ADN tái tổ hợp theo 3 bước là:

(1) tách chiết thể truyền và gen cần chuyển

(2) dùng enzim cắt giới hạn (enzyme restrictaza) mở vòng thể truyền và cắt gen cần chuyển

(3) nối gen cần chuyển vào thể truyền bằng enzyme ligaza

Đưa ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận: Dùng xung điện cao áp hoặc muối CaCl₂ để làm giãn màng sinh chất.

Phân lập dòng tế bào chứa ADN tái tổ hợp.

Cách giải:

Trình tự đúng của các thao tác trên là

(2) Tách plasmit từ tế bào vi khuẩn và tách gen mã hóa kháng nguyên từ mầm bệnh.

(1) Tạo ADN tái tổ hợp mang gen mã hóa kháng nguyên.

(3) Chuyển ADN tái tổ hợp mang gen mã hóa kháng nguyên vào tế bào vi khuẩn.

(4) Phân lập dòng tế bào chứa ADN tái tổ hợp mang gen mã hóa kháng nguyên.

Chọn A.

Phát triển bền vững đa dạng sinh học là việc khai thác, sử dụng hợp lý các hệ sinh thái tự nhiên, phát triển nguồn gen, loài sinh vật và bảo đảm cân bằng sinh thái phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Cách giải:

Các giải pháp của phát triển bền vững gồm: (1),(2).

Chọn D.

- Các loài sống chung trong một môi trường thì thường có ổ sinh thái trùng nhau một phần

- Ổ sinh thái trùng nhau là nguyên nhân dẫn tới sự cạnh tranh khác loài.

Cạnh tranh khác loài làm thu hẹp ổ sinh thái của loài, để giảm cạnh tranh, các loài có xu hướng phân li ổ sinh thái.15

Cách giải:

I sai, loài A và D không có sự trùng lặp ổ sinh thái nên không cạnh tranh với nhau.

II đúng, vì ổ sinh thái dinh dưỡng của 2 loài B và C trùng nhau một phần.

III đúng, nếu loài A giảm xuống thì loài B ít bị loài A cạnh tranh nên có thể tăng số lượng.

IV đúng, vì loài B và C cạnh tranh với 2 loài, loài A, D chỉ cạnh tranh với 1 loài.

Chọn A.

Di nhập gen: Tăng hoặc giảm tần số alen, làm tăng hoặc giảm sự đa dạng di truyền.

Cách giải:

A sai, di – nhập gen có thể làm giảm tần số alen trội của quần thể.

B đúng.

C sai, di – nhập gen làm thay đổi thành phần kiểu gen → thay đổi tần số alen.

D sai.

Chọn B.

Ổ sinh thái trùng nhau càng nhiều thì sự cạnh tranh càng gay gắt.

Cách giải:

Ở hình 1 ta thấy ổ sinh thái của 2 loài trùng nhau nhiều nên có sự cạnh tranh gay gắt.

Đơn phân của axit nucleic:

ADN: A,T,G,X

ARN: A,U,G,X.

Cách giải:

Trong tế bào nuclêôtit loại timin là đơn phân cấu tạo nên phân tử ADN.

Chọn C.

Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen.

Đột biến điểm là loại đột biến chỉ liên quan tới 1 cặp nucleotit.

Đột biến gen là vô hướng, ngẫu nhiên.16

Cách giải:

Có 3 phát biểu đúng là I; II; III.

I đúng. Nếu mạch trên hình là mạch gốc thì đầu 3’ phải có bộ ba 3’TAX5’ (mã hóa codon AUG – mở đầu) nhưng trên hình không có → Đây không phải là mạch làm khuôn.

II đúng. Trình tự bộ ba mã hóa bảo thủ nhất trong đoạn trình tự là ATG, tại vị trí 0,1,2 (Xuất hiện ở 5/6 gen) . Đây là bộ ba mở đầu có chức năng mở đầu cho quá trình tổng hợp chuỗi polypeptit và mã hóa cho axit amin Methionin. Bộ ba ATG là tín hiệu nhận biết cho các yếu tố khởi đầu quá trình dịch mã.

III đúng. Các đột biến xảy ra trên các nucleotit của ADN là ngẫu nhiên, nên tần số đột biến tại các nuclêôtit khác nhau là tương đương nhau.

IV sai. Nếu gen bị đột biến điểm dạng thay thế một cặp nucleotit khác loại ở vị trí -2 không ảnh hưởng đến quá trình phiên mã vì mã mở đầu ở vị trí 0;1;2.

Chọn C.

Phân tích biểu đồ, chú ý tới sự thay đổi của sinh khối ở các độ mặn khác nhau.

Cách giải:

I đúng, vì loài A chịu mặn tốt hơn loài B. Trong giới hạn độ muối 60% – 80‰, loài A vẫn còn mặc dù sinh khối thấp hơn, trong khi đó loài B bị chết.

II đúng. Trong cùng một độ mặn, loài B có sinh khối thấp hơn loài A.

III đúng, vì trong tương lai nước biển dâng, độ mặn tăng lên thì loài A sẽ trở lên phổ biến hơn nhờ khả năng chịu mặn tốt hơn loài B.

IV đúng vì cả 2 loài càng sinh trưởng tốt hơn trong điều kiện nước có độ mặn càng thấp.

Chọn B.

17

Cách giải:

Xác voi Mamut được bảo quản gần như nguyên vẹn trong các lớp băng là bằng chứng tiến hóa hóa thạch.

Chọn B.

Một cơ thể có n cặp gen dị hợp giảm phân tạo 2ⁿ loại giao tử.

Cách giải:

Để tạo 4 loại giao tử thì cơ thể đó phải dị hợp 2 cặp gen: AaBb.

Chọn C.

Bước 1: Biện luận quy luật di truyền, quy ước gen.

Bước 2: Tìm kiểu gen của những người trong phả hệ.

Bước 3: Xét các phát biểu

Cách giải:

Xét bệnh A, người 10 không mang alen gây bệnh, mà sinh con trai (16) bị bệnh → gen gây bệnh nhận từ mẹ, mà người mẹ bình thường → Gen gây bệnh là gen lặn trên NST X, không có alen tương ứng trên Y.

Quy ước: A- không bị bệnh A, a – bị bệnh A.

Xét bệnh B: Bố mẹ (5,6) bình thường sinh con gái bị bệnh → Bệnh do gen lặn trên NST thường quy định.

Quy ước: B – không bị bệnh B, b- bị bệnh B.

Xét các phát biểu

I sai, xác định được kiểu gen của 7 người: 3,4,5,8,9,10,16.

II đúng. Xác suất sinh con trai đầu lòng không bị bệnh A và không bị bệnh B của cặp 12 – 13:

Người 12 có anh trai là 11 mắc bệnh B → có kiểu gen XAY(1BB:2Bb)

Người 13:

+ Xét người số 7: (3) XAYBb × (4) XAXaBb người 7: (1XAXA:1XAXa)(1BB:2Bb)

+ Người số 8: XAYbb.

Xét cặp vợ chồng 7 – 8: (1XAXA:1XAXa)(1BB:2Bb) × XAYBb ↔ (3XA:1Xa)(2B:1b) × (1XA:Y)(1B:1b)

Người 13: (3XAXA: 1XAXa)(2BB:3Bb)

Xét cặp vợ chồng 12 – 13: XAY(1BB:2Bb) × (3XAXA: 1XAXa)(2BB:3Bb) ↔ (1XA:1Y)(2B:1b) × (7XA:1Xa)(7B:3b)

Xác suất sinh con trai đầu lòng không bị bệnh A và bệnh B: $\frac{1}{2}Y\times \frac{7}{8}{X}^A\times \left(1-\frac{1}{3}b\times \frac{3}{10}b\right)=\frac{63}{160}$ 

III đúng, Xác suất sinh con gái đầu lòng không mang alen gây bệnh A và không mang alen gây bệnh B của cặp 12 - 13 là: $\frac{1}{2}{X}^A\times \frac{7}{8}{X}^A\times \frac{2}{3}B\times \frac{7}{10}B=\frac{49}{240}$

IV sai, người số 4, 6, 7, 13 và 14 có thể có kiểu gen giống nhau hoặc khác nhau.

Chọn A.

Phát biểu sai về trao đổi nước của thực vật trên cạn là C, nước được thoát qua lá, thân,..

VD: Xương rồng, lá biến dạng thành gai, nước thoát ra qua khí khổng trên thân cây.

Chọn C.

Pha tối: Khác nhau ở các nhóm thực vật

+ C3: Chu trình Canvin

+ C4: Cố định CO₂ lần đầu (trong tế bào mô giậu), chu trình Canvin (trong tế bào bao bó mạch)

+ CAM: Cố định CO₂ lần đầu (vào ban đêm), chu trình Canvin (vào ban ngày)

Cách giải:

C₆H₁₂O₆ là sản phẩm của pha tối.

O₂ là sản phẩm của pha sáng,

CO₂, ATP là nguyên liệu của pha tối.

Chọn C.

Tổng tần số các alen của 1 gen bằng 1.

Cách giải:

Tần số alen A = 0,3 → alen a = 1 – 0,3 = 0,7.

Chọn B.19

Dựa vào kết quả của các phương pháp.

Cách giải:

Phương pháp có thể sử dụng để tạo ra dòng thuần chủng ở tất cả các gen ở thực vật là nuôi cấy hạt phấn rồi tiến hành lưỡng bội hoá các dòng đơn bội.

A sai, lai các dòng thuần tương phản thu được kiểu gen dị hợp tử.

C sai, gây đột biến không tạo được dòng thuần.

D sai, dung hợp tế bào trần tạo ra tế bào mang bộ NST của 2 loài.

Chọn B.

Viết sơ đồ lai.

Cách giải:

Aa × aa → 1Aa:1aa → có 2 kiểu gen.

Chọn B.

Dòng năng lượng trong HST: Năng lượng được truyền theo một chiều từ mặt trời → SVSX→ SVTT bậc 1 → SVTT bậc 2 → SVTT bậc 3 và cuối cùng trở về dạng nhiệt.

Cách giải:

Sơ đồ thể hiện đúng thứ tự truyền của dòng năng lượng qua các bậc dinh dưỡng trong hệ sinh thái là

(3) Sinh vật sản xuất → (2) Động vật ăn thực vật → (1) Động vật ăn động vật.

Chọn C.

Dựa vào tỉ lệ kiểu hình của từng tính trạng ở F1 → Kiểu gen của P.

Viết tỉ lệ giao tử ở F1 → cho giao phấn → Thành phần kiểu gen ở F2.

Cách giải:

F2 có 4 kiểu hình → cây cao ở F1 có cây Aa → P: AA × Aa

F1: đỏ/ trắng = 3/1 → Bb × Bb

Giả sử P: AABb × AaBb → F1: (AA:Aa)(1BB:2Bb:1bb) → G: (3A:1a)(1B:1b)

Cho cây F1 giao phấn ngẫu nhiên: (3A:1a)(1B:1b) × (3A:1a)(1B:1b) ↔ (9AA:6Aa:1aa)(1BB:2Bb:1bb)

→ cây có 3 alen trội: AABb + AaBB = $\frac{9}{16}AA\times \frac{1}{2}Bb+\frac{6}{16}Aa\times \frac{1}{4}BB=\frac{3}{8}$ 

Chọn B.

Khi sự khác biệt về di truyền giữa các quần thể được tích tụ dẫn đến xuất hiện cách li sinh sản thì loài mới được hình thành.

Cách giải:

Phát biểu sai về quá trình trình hình thành loài mới theo quan niệm của thuyết tiến hóa hiện đại là D, hình thành loài là quá trình tích lũy các đột dị di truyền (do đột biến tạo ra nên là vô hướng) không phải các biến đổi đồng loạt do tác động trực tiếp của ngoại cảnh.

Chọn D.

Xác định điểm đột biến trên gen → thay đổi trên mARN → Thay đổi trong chuỗi polipeptit.

Cách giải:

Bình thường: 3’TAX XTA GTA ATG TXA...ATX5’

mARN :5’AUG GAU XAU UAX AGU...UAG3'

Trình tự aa: Met – Asp – His – Tyr - Ser - ...KT

Vậy có 3 trường hợp không làm thay đổi trình tự axit amin trong chuỗi polipeptit

Chọn D.21

Di truyền ngoài nhân:

+ Kết quả lai thuận, nghịch khác nhau.

+ Đời con có kiểu hình giống nhau và giống kiểu hình mẹ.

Cách giải:

F₁ của phép lai thuận và phép lai nghịch đều giống mẹ → gen nằm ngoài nhân, tính trạng màu hoa do gen trong tế bào chất quy định.

+ Phép lai thuận: P1:♂ cây hoa đỏ × ♀ cây hoa trắng → F_1-1: 100% cây hoa trắng.

+ Phép lai nghịch: P2: ♂ cây hoa trắng × ♀ cây hoa đỏ F_1-2: 100% cây hoa đỏ.

+ F_1-1: ♂ cây hoa trắng × ♀ cây hoa đỏ → F₂: 100% cây hoa đỏ.

Chọn C.

Viết sơ đồ tạo ra từng loài.

Lai xa và đa bội hóa tạo thể song nhị bội mang bộ NST của 2 loài.

Cách giải:

Loài A: 2n_A ; Loài B : 2n_B ; Loài C : 2n_C.

Loài A × loài B →Loài D: 2n_A + 2n_B.

Loài D giảm phân cho giao tử gồm n_A + n_B

Loài C giảm phân cho giao tử nC

Loài D × Loài C → Đa bội hóa hợp tử → Loài E : 2n_A + 2n_B + 2n_C = 74 NST.

Chọn D.