Vận dụng kiến thức về đặc điểm của các mối quan hệ giữa các loài sinh vật trong quần xã.

Cách giải:

Ức chế - cảm nhiễm là mối quan hệ mà một loài sinh vật trong quá trình sinh sống vô tình tiết ra một chất hóa học làm chết, hoặc ảnh hưởng xấu tới các loài xung quanh. Mối quan hệ này là quan hệ đối kháng.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của học thuyết tiến hóa Đacuyn.

Cách giải:

Đacuyn cho rằng, nguyên liệu chủ yếu của quá trình tiến hóa là biến dị cá thể.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về các cấp độ xoắn của nhiễm sắc thể.

Cách giải:

Trong các mức cấu trúc siêu hiển vi của nhiễm sắc thể điển hình ở sinh vật nhân thực, mức cấu trúc có đường kính 300nm là sợi siêu xoắn.

Chọn D.

Nhân tố sinh thái trong môi trường được chia thành 2 nhóm là nhân tố vô sinh và nhân tố hữu sinh.

Cách giải:

Nhân tố hữu sinh là mối quan hệ cạnh tranh cùng loài.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm các mối quan hệ trong quần xã sinh vật.10

Cách giải:

Trong quần xã sinh vật, chuỗi và lưới thức ăn biểu thị mối quan hệ dinh dưỡng giữa các loài sinh vật.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về con đường chuyển hóa nitơ trong môi trường của các nhóm vi khuẩn.

Cách giải:

Nhóm vi khuẩn làm nghèo nitơ của đất trồng là vi khuẩn phản nitrat hóa.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về các nhóm bằng chứng tiến hóa chứng tỏ mối quan hệ gần gũi giữa các loài sinh vật.

Cách giải:

Trong tiến hóa, dạng vượn người có mối quan hệ họ hàng gần gũi với người nhất là tinh tinh.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về hiện tượng thường biến.

Cách giải:

Tập hợp các kiểu hình của cùng một kiểu gen tương ứng với các môi trường khác nhau được gọi là mức phản ứng.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của giới hạn sinh thái đối với sinh vật.

Cách giải:

Khoảng giá trị của nhân tố sinh thái gây ức chế hoạt động sinh lí đối với cơ thể sinh vật nhưng chưa gây chết được gọi là khoảng chống chịu.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức đã học về cấu trúc của Operon Lac ở vi khuẩn E.coli.

Cách giải:

Operon Lac ở vi khuẩn E.coli được cấu tạo bởi 3 phần: vùng khởi động (P), vùng vận hành (O) và nhóm gen cấu trúc (Z, Y, A).

Chọn D.11

Vận dụng kiến thức về dạng đột biến thể một.

Cách giải:

Thể một là dạng đột biến lệch bội mà một cặp nhiễm sắc thể nào đó chỉ có 1 chiếc nhiễm sắc thể, các cặp nhiễm sắc thể còn lại đều có 2 chiếc.

Số lượng NST trong thể một của loài này là 13.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về quá trình điều hòa hoạt động của Operon Lac ở vi khuẩn E.coli để giải bài tập.

Cách giải:

Ở sinh vật nhân sơ, điều hoà hoạt động của gen diễn ra chủ yếu ở giai đoạn trước phiên mã.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của mối quan hệ cộng sinh giữa các loài sinh vật trong quần xã.

Cách giải:

Môi trường sống của vi khuẩn Rhizobium là môi trường sinh vật.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về các hình thức hô hấp ở động vật.

Cách giải:

Châu chấu và côn trùng có hình thức hô hấp bằng ống khí.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm cấu tạo của ARN.

Cách giải:

Nucleotit không tham gia cấu tạo rARN là timin.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của các dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.12

Cách giải:

Hình vẽ trên minh họa cho cơ chế phát sinh dạng đột biến đảo đoạn.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của cơ thể con được tạo ra từ phương pháp nuôi cấy hạt phấn/noãn chưa thụ tinh để giải bài tập.

Cách giải:

Số loại dòng thuần có thể thu được bằng với số loại giao tử cơ thể ban đầu có thể tạo ra: 4.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về các nguyên nhân dẫn đến diễn thế sinh thái như: sự biến đổi của môi trường, tác động của con người, quan hệ cạnh tranh …

Cách giải:

Đáp án đúng bao gồm I, II và IV.

III sai,vì khi đổ thuốc sâu, chất độc xuống ao nuôi sẽ hủy hoại môi trường và khó cải tạo lại được.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức đã học về đặc điểm của quá trình hô hấp và hô hấp sáng ở thực vật.

Cách giải:

Các phát biểu đúng là: I, III và IV.

II sai vì nồng độ CO₂ thấp sẽ kích thích quá trình hô hấp ở thực vật.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của quy luật phân li độc độc lập.

Cách giải:

Các cặp gen sẽ di truyền phân li độc lập với nhau trong điều kiện các cặp gen nằm trên các cặp NST tương đồng khác nhau.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về sự biến đổi tần số các kiểu gen qua từng thế hệ ở quần thể tự phối. Qua mỗi thế hệ tự phối, tỉ lệ kiểu gen Aa sẽ giảm đi một nửa.13

Cách giải:

Tỉ lệ kiểu gen Aa ở F₃ là: 0,4 $\times$ (½)³ = 0,05.

Chọn B.

Vận dụng phương pháp tính số loại kiểu gen và cách giải bài tập gen liên kết với giới tính để giải bài tập.

Cách giải:

Tính trạng màu mắt có 5 loại kiểu gen → Gen nằm trên vùng không tương đồng của NST giới tính X.

A sai, vì kiểu hình mắt trắng sẽ gặp ở giới đực nhiều hơn vì giới đực chỉ cần có mặt 1 alen Xa thì biểu hiện kiểu hình mắt trắng.

B sai, vì phép lai thu được đời con nhiều loại kiểu gen nhất là: P: X^AX^a x X^aY thu được 4 loại kiểu gen.

C sai, vì gen nằm trên vùng không tương đồng của NST X.

D đúng, vì nếu con cái là XX: con cái mắt trắng có kiểu gen X^aX^a, con đực mắt đỏ: X^AY → không có phép lai thỏa mãn.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức đã học về đặc điểm của các dạng đột biến gen.

Cách giải:

Đột biến gen không làm thay đổi số lượng nucleotit của gen là đột biến thay thế.

Mà đột biến làm thay đổi liên kết hidro → ĐB thay thế A - T bằng cặp X - G.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của các mối quan hệ trong quần xã.

Cách giải:

Mối quan hệ giữa hải quỳ và cá hề là mối quan hệ cộng sinh, vì hai loài tham gia đều có lợi và bắt buộc phải có nhau.

Chọn D.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm biến đổi độ lớn của các đại lượng huyết áp, tổng tiết diện mạch và vận tốc máu để giải bài tập.14

Cách giải:

I sai, đường cong A mô tả sự thay đổi độ lớn huyết áp; B là tổng tiết diện mạch và C là vận tốc máu.

II sai, vận tốc máu và tổng tiết diện mạch tỉ lệ nghịch với nhau.

III sai, càng xa tim độ lớn của huyết áp càng giảm, giảm dần từ: động mạch > mao mạch > tĩnh mạch.

IV đúng.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về tác động của nhân tố di - nhập gen để giải bài tập.

Cách giải:

Đối với quần thể có kích thước nhỏ, di - nhập gen có thể làm:

I. Tần số một alen nào đỏ bị giảm đi.

II. Vốn gen của quần thể bị thay đổi.

III. Tần số của một kiểu hình nào đó tăng lên.

IV. Kích thước của quần thể bị giảm xuống.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về quá trình giảm phân có xảy ra hoán vị gen để giải bài tập.

Cách giải:

Cơ thể có kiểu gen $\frac{Ab}{aB}$ tạo ra giao tử hoán vị AB với tỉ lệ: 10%.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của chuỗi và lưới thức ăn để giải bài tập.

Cách giải:

Số chuỗi thức ăn của lưới này là: 5.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về các cơ chế di truyền cấp độ phân tử để giải bài tập.

Cách giải:

Đáp án đúng là: 1a, 2c, 3b, 4d.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về quá trình hình thành loài mới bằng con đường cách li địa lí.

Cách giải:

A sai, cách li địa lí có thể xảy ra ở động vật và những loài thực vật dễ phát tán.

B sai, vì cách li địa lí chỉ là tác nhân gián tiếp, giúp duy trì sự khác biệt vốn gen của hai quần thể bị biến đổi do tác động của các nhân tố tiến hóa.

C đúng.

D sai, quá trình này có sự tác động của chọn lọc tự nhiên.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức đã học về đặc điểm của kích thước quần thể.

Cách giải:

Phát biểu sai là đáp án A.

Vì kích thước của quần thể sinh vật là số lượng cá thể đặc trưng (hoặc khối lượng hay năng lượng tích lũy trong các cá thể) phân bố trong khoảng không gian của quần thể.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của quá trình tạo ADN tái tổ hợp.

Cách giải:

Để nhận biết tế bào vi khuẩn đã nhận ADN tái tổ hợp hoặc chưa nhận thì người ta dùng nuôi cấy các vi khuẩn trên trong môi trường nuôi cấy bổ sung tetraxilin.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của mối quan hệ sinh dưỡng giữa các loài sinh vật trong quần xã để giải bài tập.

Cách giải:

I sai. Vì chuỗi thức ăn dài nhất có 6 bậc dinh dưỡng là các chuỗi: A → G → E →H → C → D.

II sai. Vì từ A đến B có 5 chuỗi. Từ A đến E có 4 chuỗi; Từ A đến G có 6 chuỗi. → Có 15 chuỗi.

III sai. A là đầu mối của tất cả các chuỗi thức ăn. Do đó, nếu loại bỏ A thì tất cả các loài còn lại đều giảm số lượng cá thể.

IV đúng. Theo quy luật khuếch đại sinh học thì sinh vật ở càng xa sinh vật sản xuất thì mức độ nhiễm độc càng cao.

Chọn A.16

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của chu trình nito trong hệ sinh thái.

Cách giải:

Các phát biểu đúng là: I, II, III.

IV sai, vì quá trình biết đổi N2 còn có sự tham gia của tác nhân vật lí.

Chọn B.

Vận dụng kiến thức về đặc điểm của chọn lọc tự nhiên tác động lên quần thể sinh vật.

Cách giải:

(1) chọn lọc ổn định

(2) là kiểu chọn lọc phân hóa (chọn lọc gián đoạn)

I đúng. CLTN làm tăng tỉ lệ cá thể có kiểu hình thích nghi (mang kiểu gen quy định kiểu hình thích nghi).

II đúng.

III sai, CLTN không tạo ra kiểu gen thích nghi.

IV sai, sau CLTN thì quần thể phân hóa thành 2 nhóm cá thể, không phải 2 loài.

Chọn C.

Vận dụng kiến thức về quy luật tương tác gen để giải bài tập.

Cách giải:

Quy ước:

K-L-M- quy định hoa đỏ; K-L-mm quy định hoa vàng; còn lại là hoa trắng.

I đúng. Số kiểu gen cây hoa đỏ là: K-L-M- = 2 $\times$ 2 $\times$ 2 = 8 (kiểu gen).

II đúng. F₁: KkLlMm x KkLlMm

→ Cây hoa đỏ chiếm: (¾)³ = 37/64

Cây hoa vàng có kiểu gen K-L-mm chiếm: ¾ $\times$ ¾ $\times$ ¼ = 9/64

→ Số cây hoa trắng chiếm: 1 - 27/64 - 9/64 = 7/16.

III sai. Số kiểu gen tối đa của loài này là: 3³ = 27

→ Số kiểu gen cây hoa trắng là: 27 - 8 - 4 = 15 (kiểu gen).

IV sai. Cây F₁ có kiểu gen: KkLlMm tạo ra tối đa; 8 loại giao tử

→ Cần ít nhất 4 tế bào sinh dục đực để giảm phân tạo số giao tử tối đa.

Chọn C.7

Vận dụng kiến thức về quy luật phân li độc lập để giải bài tập.

Cách giải:

A đúng, trong trường hợp P: AaBb $\times$ aabb.

B đúng, trong trường hợp P: Aabb $\times$ aabb.

C sai, Vì để tạo tỉ lệ kiểu hình 3 : 1 thì 2 cây P có thể có kiểu hình giống nhau (P: AaBB $\times$ AaBb)

D đúng. Trong trường hợp P: AABB x aabb.

Chọn C.

Vận dụng phương pháp giải bài tập quy luật di truyền.

Cách giải:

Xét bệnh điếc bẩm sinh:

Cặp vợ chồng 5 x 6 bình thường sinh con bị bệnh → bệnh do alen lặn quy định

Mà người con bị bệnh là con gái → alen qui định bệnh nằm trên NST thường, mà bệnh mù màu do gen lặn

trên NST giới tính X quy định → (1) sai

A bình thường >> a quy định điếc bẩm sinh

Những người bình thường (A-), có bố/mẹ bị điếc bẩm sinh (aa) sẽ có kiểu gen là Aa

Những người bình thường (A-), có con bị điếc bẩm sinh (aa) sẽ có kiểu gen là Aa

Những người chắc chắn có kiểu gen Aa là: 2, 5, 6, 9, 12, 13

Vậy những người còn lại là 9 người có thể có kiểu gen dị hợp → (2) sai

Có 10 người xác định được kiểu gen liên quan đến bệnh điếc bẩm sinh là: 2, 5, 6, 9, 12, 13 và 1, 4, 8, 11 → (3) sai.

Người 10 có dạng là (1/3AA : 2/3Aa)

Cặp vợ chồng 9 x 10 : Aa $\times$ (1/3AA : 2/3Aa) → người 14 có dạng : (2/5AA : 3/5Aa)

Cặp vợ chồng 13 x 14 : Aa $\times$ (2/5AA : 3/5Aa) → người 16 có dạng: (7/17AA : 10/17Aa)

→ Xác suất để họ sinh được một đứa con trai không mang alen bệnh là: 13,125%.

Chọn A.

Vận dụng kiến thức về phương pháp tính số loại giao tử khi xảy ra hoán vị gen.

Cách giải:

Bộ NST 2n = 20 → 10 cặp NST, trên mỗi cặp NST xét 2 cặp gen dị hợp

Mỗi tế bào chỉ xảy ra hoán vị gen nhiều nhất ở 1 cặp NST.

1 cặp NST xảy ra hoán vị gen sẽ tạo ra 4 giao tử gồm 2 giao tử liên kết và 2 giao tử hoán vị18

1 cặp NST giảm phân bình thường sẽ tạo ra 2 giao tử (cùng loại với giao tử liên kết)

+ Số loại giao tử liên kết tối đa = số loại giao tử liên kết trên 10 cặp gen = 2¹⁰ = 1024

+ Số loại giao tử hoán vị tối đa =2 $\times$ 2⁹ $\times$ 10C1 = 10240 (loại)

→ Số loại giao tử tối đa về các gen đang xét = 1024 + 10240 = 11264

Chọn D.