20 câu hỏi trắc nghiệm thuộc 150 câu trắc nghiệm Este - Lipit nâng cao (P5)

Câu 1:

Khi phân tích este E đơn chức mạch hở thấy cứ 1 phần khối lượng H thì có 7,2 phần khối lượng C và 3,2 phần khối lượng O. Thủy phân E bằng dung dịch NaOH thu được muối A và rượu R bậc 3. Công thức cấu tạo của E là

A. HCOOC(CH₃)₂CH=CH₂

B. CH₃COOC(CH₃)₂CH₃

C. CH₂ = CHCOOCH(CH₃)₂

D. CH₂ = CHCOOC(CH₃)₂CH=CH₂

Xem đáp án

Đáp án A

Gọi công thức phân tử của este E là C_xH_yO_z

→ E có dạng (C₃H₅O)_n

Vì este E đơn chức → Trong phân tử E có 2 nguyên tử O → n = 2

→ Vậy công thức phân tử của E là C₆H₁₀O₂

C₆H₁₀O₂ có → este E đơn chức, mạch hở có chứa 1 liên kết p trong phân tử → Loại đáp án B, D

Thủy phân E bằng dung dịch NaOH thu được rượu R bậc 3

→ CH₂ = CHCOOCH(CH₃)₂ thủy phân trong dung dịch NaOH thu được rượu bậc 2 → Loại đáp án C

Câu 2:

Thuỷ phân este đơn chức, no, mạch hở E bằng dung dịch NaOH thu được muối khan có khối lượng phân tử bằng 24/29 khối lượng phân tử este E. Biết d_(E/kk) = 4. Công thức cấu tạo của E là

A. C₂H₅COOCH₃

B. C₂H₅COOC₃H₇

C. C₃H₇COOC₂H₅

D. C₄H₉COOCH₃

Xem đáp án

E no, đơn chức mạch hở nên có dạng C_nH_2nO₂

d_(E/kk) = 4 → M_E = 4.29 = 116 → 14n + 32 = 116 → n = 6

→ Công thức phân tử của E là C₆H₁₂O₂ → Loại đáp án A (C₂H₅COOCH₃ có công thức phân tử là C₄H₈O₂)

Gọi công thức phân tử của muối thu được sau phản ứng thủy phân bằng dung dịch NaOH là RCOONa

→ Công thức cấu tạo của E là C₂H₅COOC₃H₇

→ Đáp án B

Câu 3:

Hai este X và Y có cùng CTPT C₈H₈O₂ và chứa vòng benzen trong phân tử. Cho 6,8 gam hỗn hợp gồm X và Y tác dụng với dung dịch NaOH dư, đun nóng, lượng NaOH phản ứng tối đa là 0,06 mol, thu được dung dịch Z chứa 4,7 gam ba muối. Khối lượng muối của axit cacboxylic có phân tử khối lớn hơn trong Z là

A. 0,82 gam

B. 0,68 gam

C. 2,72 gam

D. 3,40 gam

Xem đáp án

mà Z chứa 3 muối → Z chứa 1 este của phenol và 1 este của ancol

Giả sử X: este của phenol, Y: este của ancol

X + 2NaOH → muối của axit cacboxylic + muối phenolat + H₂O

Y + NaOH → muối của axit cacboxylic + ancol

Bảo toàn khối lượng:

m_nước + m_ancol = 6,8+0,06.40 – 4,7 = 4,5 gam

Khối lượng muối của axit cacboxylic có phân tử khối lớn hơn trong Z là

m_CH3COONa = n_CH3COONa .82 = 0,01.82 = 0,82 gam.

→ Đáp án A

Câu 4:

Hóa hơi 5 gam este đơn chức E được thể tích hơi bằng thể tích của 1,6 gam oxi đo cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất. Xà phòng hóa hoàn toàn 1 gam este E bằng dung dịch NaOH vừa đủ được ancol X và 0,94 gam muối natri của axit cacboxylic Y. Vậy X là

A. ancol metylic

B. ancol etylic

C. ancol anlylic

D. ancol isopropylic

Xem đáp án

n_este = n_O2 = 1,6/32 = 0,05 mol → M_este = 5/0,05 = 100

Số mol este E xà phòng hóa là: 1/100 = 0,01 mol

Gọi công thức chung của este E là RCOOR’ (R’ là gốc hiđrocacbon)

Ta có: RCOOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH

→n_RCOONa = n_este = 0,01 mol → M_RCOONa = 0,94/0,01 = 94

→ M_R = 27 → R là C₂H₃ (CH₂=CH– )

→ E: CH₂=CHCOOR’ → 71 + M_R’ =100 → M_R’ = 100 – 71 = 29 → R’ là C₂H₅

→ Vậy ancol X là C₂H₅OH

→ Đáp án B

Câu 5:

Cho 0,01 mol một este tác dụng vừa đủ với 100ml dung dịch NaOH 0,2M, đun nóng. Sản phẩm tạo thành gồm một ancol và một muối có số mol bằng nhau và bằng số mol este. Mặt khác, xà phòng hóa hoàn toàn 1,29 gam este đó bằng một lượng vừa đủ 60ml dung dịch KOH 0,25M, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 1,665 gam muối khan. Công thức của este đó là:

A. C₂H₄(COO)₂C₄H₈.

B. C₄H₈(COO)₂C₂H₄

C. CH₂(COO)₂C₄H₈

D. C₄H₈(COO)C₃H₆

Xem đáp án

n_NaOH : n_este = 0,02 : 0,01 = 2 → este 2 chức

Phương trình phản ứng

1este + 2NaOH → 1 ancol + 1 muối

Xà phòng hóa: n_este = n_muối= 1/2 n_KOH = (0,25 . 0,06) / 2 = 0,0075mol

→ M_este = 1,29/0,0075 = 172 (C₈H₁₂O₄)

→ M_muối = 1,665/0,0075 = 222 (C₄H₈(COOK)₂ → este: C₄H₈(COO)₂C₂H₄

→ Đáp án B

Câu 6:

Cho các phát biểu sau:

(a) Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước nhưng tan trong các dung môi hữu cơ không phân cực.

(b) Chất béo là trieste của glixerol với axit béo.

(c) Phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường kiềm là phản ứng thuận nghịch.

(d) Tristearin có nhiệt độ nóng chảy cao hơn nhiệt độ nóng chảy của triolein.

Số phát biểu đúng là

A. 2

B. 1

C. 4

D. 3

Xem đáp án

Các phát biểu đúng: (a), (b), (d).

→ Đáp án D

Câu 7:

Cho các phản ứng sau:

$X + 3 N a O H \overset{t^{o}}{\to} C_{6} H_{5} O N a + Y + C H_{3} C H O + H_{2} O$

$Y + 2 N a O H \overset{C a O, t^{o}}{\to}$ $T + 2 N a_{2} C O_{3}$

$C H_{3} C H O + 2 C u (O H)_{2} + N a O H \overset{t^{o}}{\to} Z + . . .$

$Z + N a O H \overset{C a O, t^{o}}{\to} T + N a_{2} C O_{3}$

Công thức phân tử của X là:

A. C₁₁H₁₂O₄.

B. C₁₂H₁₄O₄

C. C₁₂H₂₀O₆

D. C₁₁H₁₀O₄

Xem đáp án

Z: CH₃COONa → T: CH₄ → Y: CH₂(COONa)₂

→ X: C₆H₅OOC-CH₂-COOCH=CH₂ (C₁₁H₁₀O₄)

→ Đáp án D

Câu 8:

Chất X có công thức phân tử C₅H₈O₄ là este 2 chức, chất Y có CTPT C₄H₆O₂ là este đơn chức. Cho X và Y lần lượt tác dụng với NaOH dư, sau đó cô cạn các dung dịch rồi lấy chất rắn thu được tương ứng nung với NaOH khan (có mặt CaO) thì trong mỗi trường hợp chỉ thu được CH₄ là chất hữu cơ duy nhất. Công thức cấu tạo của X, Y là:

A. CH₃OOC-CH₂-COOCH₃, CH₃COOC₂H₃

B. CH₃COO-CH₂-COOCH₃, CH₃COOC₂H₃

C. CH₃-CH₂-OOC-COOCH₃, CH₃COOC₂H₃

D. CH₃COO-CH₂-COOCH₃, C₂H₃COOCH₃

Xem đáp án

Muối của axit tạo X và Y tham gia phản ứng vôi tôi xút đều chỉ thu được CH₄ là chất hữu cơ duy nhất

→ Axit tạo X là CH₂(COOH)₂, axit tạo Y là CH₃COOH

→ CTCT của X là CH₂(COOCH₃)₂, của Y là CH₃COOCH=CH₂.

→ Đáp án A.

Câu 9:

Cho este X mạch hở có công thức phân tử C₇H₁₀O₄. Thủy phân hoàn toàn X trong dung dịch NaOH đun nóng, thu được muối Y và hai chất hữu cơ Z và T (thuộc cùng dãy đồng đẳng). Axit hóa Y, thu được hợp chất hữu cơ E (chứa C, H, O). Phát biểu nào sau đây sai?

A. Phân tử E có số nguyên tử hiđro bằng số nguyên tử oxi.

B. E tác dụng với Br₂ trong CCl₄ theo tỉ lệ mol 1 : 2

C. Có 2 công thức cấu tạo phù hợp với X

D. Z và T là các ancol no, đơn chức.

Xem đáp án

Theo giả thiết → X là este 2 chức

k_X = 3 = 1p_C=C + 2p_C=O và Z, T cùng dãy đồng đẳng → p_C=C gắn vào Y

→ X có thể là CH₃OOC–CH=CH–COOC₂H₅ hoặc CH₃OOC – C(=CH₂)–COOC₂H₅ → C đúng

Z và T là CH₃OH, C₂H₅OH → D đúng

E là CH₂=C(COOH)₂ hoặc HOOC–CH=CH–COOH

A đúng vì số H = số O = 4

B sai vì tác dụng Br₂/CCl₄ theo tỉ lệ 1:1

→ Đáp án B

Câu 10:

Hai chất hữu cơ X, Y có thành phần phân tử gồm C, H, O (M_X < M_Y < 70). Cả X và Y đều có khả năng tham gia phản ứng tráng bạc và đều phản ứng được với dung dịch KOH sinh ra muối. Tỉ khối hơi của Y so với X có giá trị là:

A. 1,403

B. 1,333

C. 1,304

D. 1,3

Xem đáp án

- Vì X, Y đều tham gia phản ứng tráng bạc và tác dụng với KOH sinh ra muối nên X, Y có dạng HCOOR

mà M_X < M_Y < 70 => X là HCOOH ; Y là HCOOCH₃. Vậy d_Y/X= M_Y : M_X = 1,304

→ Đáp án C

Câu 11:

Cho glixerol tác dụng với hỗn hợp 3 axit C₁₇H₃₅COOH, C₁₇H₃₃COOH và C₁₅H₃₁COOH. Số loại trieste có thể được tạo thành chứa 2 gốc axit trong số 3 axit béo trên là

A. 9

B. 6

C. 12

D. 10

Xem đáp án

Cách 1:

Gọi gốc axit C₁₇H₃₅-, C₁₇H₃₃-, C₁₅H₃₁- lần lượt là 1, 2, 3

Các loại trieste có thể được tạo thành chứa 2 gốc axit trong số 3 axit béo trên là

→ Có 12 loại este được tạo thành.

Cách 2:

Chọn 2 trong 3 axit có $C_{3}^{2}$ cách chọn

Có 4 cách sắp xếp trieste tạo bởi axit A, B và glixerol

(A – A – B; B – A – B; B – B – A và B – A – B )

Các loại trieste có thể được tạo thành chứa 2 gốc axit trong số 3 axit béo trên là

3.4 = 12.

→ Đáp án C

Câu 12:

Cho các tính chất sau:

(1) chất lỏng hoặc chất rắn;

(2) tác dụng với dung dịch Br₂;

(3) nhẹ hơn nước;

(4) không tan trong nước;

(5) tan nhiều trong các dung môi hữu cơ;

(6) phản ứng thủy phân;

(7) tác dụng với kim loại kiềm;

(8) cộng H₂ vào gốc rượu

Những tính chất không đúng cho lipit là

A. (2), (5), (7).

B. (7), (8).

C. (3), (6), (8).

D. (2), (7), (8).

Xem đáp án

Những tính chất không đúng cho lipit là:

(2) tác dụng với dung dịch Br₂;

(7) tác dụng với kim loại kiềm;

(8) cộng H₂ vào gốc rượu

→ Đáp án D

Câu 13:

Cho 14,8 gam một hỗn hợp gồm 2 este đồng phân của nhau bay hơi ở điều kiện thích hợp. Kết quả thu được một thể tích hơi đúng bằng thể tích của 6,4 gam oxi trong cùng điều kiện như trên. Khi đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp hai este trên, thu được sản phẩm phản ứng là CO₂ và H₂O, tỉ lệ thể tích khí CO₂ và hơi H₂O là 1:1. Xác định công thức cấu tạo của 2 este.

A. CH₃COOCH₃ và HCOOC₂H₅

B. HCOOC₃H₇ và CH₃COOC₂H₅

C. HCOOC₃H₇ và C₂H₅COOCH₃

D. HCOOC₃H₇ và CH₃COOCH₃

Xem đáp án

Khi đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp hai este trên thu được sản phẩm phản ứng là CO₂ và H₂O có: V_CO2 = V_H2O→ n_CO2 = n_H2O→ 2 este là no, đơn chức, mạch hở

Gọi công thức tổng quát của 2 este đồng phân là C_nH_2nO₂ (n ≥ 2)

Thể tích hơi của 14,8 gam este bằng thể tích hơi của 6,4 gam O₂

→ n_este = n_O2 = 6,4/32 = 0,2 mol → M_este = 14,8/0,2 = 74 → 14n + 32 = 74 → n = 3

→ Công thức phân tử của 2 este là C₃H₆O₂

→ Công thức cấu tạo của 2 este là CH₃COOCH₃ và HCOOC₂H₅

→ Đáp án A

Câu 14:

Có các nhận định sau:

(1) Chất béo là trieste của glixerol với các axit cacboxylic có mạch C dài không phân nhánh.

(2) Lipit gồm các chất béo, sáp, steroid, photpholipit,...

(3) Chất béo là chất lỏng

(4) Chất béo chứa các gốc axit không no thường là chất lỏng ở nhiệt độ thường và được gọi là dầu.

(5) Phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường kiềm là phản ứng thuận nghịch.

(6) Chất béo là thành phần chính của dầu mỡ động vật, thực vật.

Số nhận định đúng

A. 5

B. 2

C. 4

D. 3

Xem đáp án

Các nhận định đúng là: (2), (3), (6)

(1) sai vì chất béo là trieste của glixerol với axit béo

(2) sai vì chất béo ở trạng thái lỏng hoặc rắn

(5) sai vì phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường kiềm là phản ứng một chiều.

→ Đáp án D

Câu 15:

Hỗn hợp X gồm hai chất hữu cơ no, đơn chức, mạch hở. Đun 20,6 gam X với dung dịch NaOH đủ, thu được 20,5 gam một muối cacboxylat Y và 10,1 gam hỗn hợp Z gồm hai ancol là đồng đẳng kế tiếp. Đốt cháy hoàn toàn 10,1 gam Z, thu được 8,96 lít (đktc) CO₂. Thành phần phần trăm về khối lượng của chất có khối lượng phân tử nhỏ hơn trong X là

A. 35,92%

B. 53,88%

C. 64,08%.

D. 46,12%

Xem đáp án

Nhận thấy X thuỷ phân trong NaOH tạo muối và ancol → X là este

Bảo toàn khối lượng → m_NaOH = 20,5 + 10,1 - 20,6 = 10 gam → n_NaOH = 0,25 mol

→ n_muối = 0,25 mol → M_muối = 82 ( CH₃COONa)

Có n_ancol =0,25 mol → M_ancol = 10,1/0,25 = 40,4

→ hai ancol là CH₃OH: x mol và C₂H₅OH: y mol

→ Đáp án A

Câu 16:

Cho este X đơn chức tác dụng hoàn toàn với 1 lít dung dịch KOH 2,4M, thu được dung dịch Y chứa 210 gam chất tan và m gam ancol Z. Oxi hóa không hoàn toàn m gam ancol Z bằng oxi có xúc tác thu được hỗn hợp T. Chia T thành 3 phần bằng nhau:

- Cho phần 1 tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO₃ trong NH₃ thu được 43,2 gam Ag.

- Cho phần 2 tác dụng với NaHCO₃ dư thu được 4,48 lít khí (ở đktc).

- Cho phần 3 tác dụng với Na (vừa đủ) thu được 8,96 lít khí (ở đktc) và 51,6 gam chất rắn khan. Tên gọi của X là

A. etyl fomat

B. propyl axetat

C. metyl axetat

D. etyl axetat

Xem đáp án

– Phần 2: n_axit = n_{khí thoát ra} = 0,2 mol

→ Giả sử Z là CH₃OH

→ Axit là HCOOH → n_Ag tạo ra > 0,2.2 = 0,4 → Loại

Z có dạng RCH₂OH (R khác H) → n_RCHO = n_Ag : 2 = 0,2 mol

Rắn khan gồm: 0,2 mol RCH₂ONa; 0,2 mol RCOONa; 0,4 mol NaOH.

→ 0,2.(M_R + 53) + 0,2.(M_R + 67) + 0,4. 40 = 51,6 g.

→ M_R = 29 → Z là C₃H₇OH với số mol: 0,6.3 = 1,8 mol = n_{KOH đã phản ứng}

→ KOH dư 0,6 mol

→

→ Este X là CH₃COOC₃H₇ → X là propyl axetat

→ Đáp án B

Câu 17:

Hỗn hợp X chứa các este đều mạch hở gồm hai este đơn chức và một este đa chức, không no chứa một liên kết đôi C=C. Đốt cháy hoàn toàn 0,24 mol X cần dùng 1,04 mol O₂, thu được 0,93 mol CO₂ và 0,8 mol H₂O. Nếu thủy phân X trong NaOH, thu được hỗn hợp Y chứa 2 ancol có cùng số nguyên tử cacbon và hỗn hợp Z chứa 2 muối. Phần trăm khối lượng của este đơn chức có khối lượng phân tử lớn trong X là

A. 22,7%.

B. 15,5%

C. 25,7%.

D. 13,6%.

Xem đáp án

- Ta có: khi thủy phân X trong NaOH thu được 2 ancol có cùng cacbon và 2 muối

Mặt khác: $\bar{C} = \frac{0, 93}{0, 24} = 3, 875$

→ Trong X có 1 chất là HCOOC₂H₅ (A), este đơn chức còn lại là RCOOC₂H₅ (B), este 2 chức (C) được tạo từ etylenglicol C₂H₄(OH)₂ và hai axit cacboxylic HCOOH; RCOOH (trong gốc –R có 1 liên kết đôi C=C)

+ Lúc này k_A = 1; k_B = 2; k_C = 3. Áp dụng

$\to_{C O_{2} v à H_{2} O}^{q u a n h ệ} n_{B} + 2 n_{C} = n_{C O_{2}} - n_{H_{2} O} = 0, 13 (1) \overset{B T : O}{\to} 2 n_{A} + 2 n_{B} + 4 n_{C} = 2 n_{C O_{2}} + n_{H_{2} O} - 2 n_{O_{2}} = 0, 58 (2) v à n_{A} + n_{B} + n_{C} = 0, 24 (3)$

+ Từ (1), (2), (3) ta tính được: n_A = 0,16 mol; n_B = 0,03 mol; n_C = 0,05 mol

n_CO2 = 0,93 = 0,16.3 + 0,03.C_B + 0,05.C_C với (C_B> 4, C_C> 5) (4)

+ Nếu C_B= 5 thay vào (4) ta có: C_C= 6 →Thỏa mãn (nếu C_B càng tăng thì C_C< 6 nên ta không xét nữa)

Vậy (B) là CH₂ = CH – COOC₂H₅: 0,03 mol , (C) là C₂H₄(OCOCH=CH₂)(OCOH)

m_X = m_{C (X)} + m_H(X) + m_O(X) = 0,93.12 + 0,8.2 + (0,16 + 0,03 + 2.0,05).32 = 22,04g

→ %m_B = (0,03.100)/22,04 . 100% = 13,61%

→ Đáp án D

Câu 18:

Hỗn hợp E chứa 3 este đều hai chức, mạch hở trong đó có một este không no chứa một liên kết C=C trong phân tử. Đun nóng hoàn toàn hỗn hợp E với dung dịch NaOH (lấy dư 2,4 lần so với phản ứng). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được hai ancol đơn chức, cùng dãy đồng đẳng kế tiếp và hỗn hợp F chứa ba chất rắn. Lấy hỗn hợp 2 ancol đun với H₂SO₄ đặc ở 140^oC thu được 6,39 gam hỗn hợp 3 ete (biết rằng hệu suất ete hóa của mỗi ancol đều bằng 75%). Đốt cháy toàn bộ F bằng lượng oxi vừa đủ thu được 0,24 mol Na₂CO₃ và 0,16 mol H₂O. Este có phân tử khối lớn nhất là este nào? Tính phần trăm khối lượng của nó trong hỗn hợp E.

A. C₂H₂(COOC₃H₇)₂; 24,63%

B. C₂H₂(COOC₃H₇)₂; 23,64%.

C. (COOC₃H₇)₂; 21,43%

D. C₂H₂(COO)₂C₂H₅C₃H₇; 22,91%

Xem đáp án

Đáp án A

Vì hỗn hợp ancol là đơn chức → axit phải hai chức.

Gọi công thức tổng quát của 2 muối là:

Câu 19:

Hỗn hợp A gồm một axit đơn chức, một ancol đơn chức và một este đơn chức (các chất trong A đều có nhiều hơn 1C trong phân tử. Đốt cháy hoàn toàn m gam A rồi hấp thụ sản phẩm cháy vào bình đựng dung dịch Ca(OH)₂ dư thấy có 135 gam kết tủa xuất hiện. Đồng thời khối lượng dung dịch giảm 58,5 gam. Biết số mol ancol trong m gam A là 0,15. Cho Na dư vào m gam A thấy có 2,8 lít khí (đktc) thoát ra. Mặt khác m gam A tác dụng vừa đủ với dung dịch chứa 12 gam NaOH. Cho m gam A vào dung dịch nước brom dư. Số mol brom phản ứng tối đa là

A. 0,4

B. 0,6

C. 0,75

D. 0,7

Xem đáp án

Đáp án C

Gọi công thức phân tử chung của A là (k là số liên kết p trong A)

Số mol brom phản ứng tối đa là:

Chú ý: Số mol Brom lớn nhất khi có este dạng HCOOR

Câu 20:

Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm 2 este đồng phân cần dùng 4,704 lít khí O₂, thu được 4,032 lít CO₂ và 3,24 gam H₂O. Nếu cho m gam X tác dụng hết với 110ml dung dịch KOH 1M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thì thu được 7,98 gam chất rắn khan, trong đó có a mol muối Y và b mol muối Z (M_Y > M_Z). Các thể tích khí đều đo ở điều kiện chuẩn. Tỉ lệ a : b là

A. 2 : 3

B. 3 : 2

C. 2 : 1

D. 1 : 5

Xem đáp án

Đáp án D

=> Công thức phân tử của este là C₃H₆O₂